[1406]
Autograph: Zürich StA, E II 335, 2034b r.—2035b r. a (Siegelspur) Regest (mit Zitat): Köhler, Hessen und die Schweiz 468f, Nr. 9
Ist gut in Marburg angekommen, hat aber Geldenhauer, der schon nach Hagenau abgereist
war, nicht mehr angetroffen; durch Empfehlungsschreiben von Oporin und Westheimer erhielt
er Zugang zu Lonicerus, Eobanus Hessus und Draconites, und auch Kaspar Rudolphi bot ihm
Hilfe an. Die Lebenskosten sind insgesamt etwa gleich hoch wie in Basel; die Reisekosten hat
teilweise [John]Butler übernommen. Die Vorlesungen sind vor allem für Anfänger interessant,
während Privatunterricht zu teuer für ihn ist; Wittenberg, wo auch Berner studieren, wäre
attraktiver, und die Bedenken der Zürcher gegen diese Universität gelten für andere deutsche
Studienorte ebenso. Bezüglich der Sitten sind die Gelehrten hierzulande kein Vorbild. Da seine
Mittel unmöglich ausreichen, hat er [Johann Jakob]Ammann gebeten, ihm Geld zu senden.
Einige Adlige haben Nürnberger Geld- und Silbertransporte abgefangen, ohne dafür belangt
zu werden. Landgraf [Philipp] von Hessen soll eine zweite Ehe eingegangen sein oder dies
zumindest beabsichtigen; mehr dazu demnächst. Grüße. Bittet, ihm für weitere Reisen einen
Gefährten mitzugeben.Briefe_Vol_10-128 arpa
Gratiam et pacem a domino.
Salvum et incolumem me Marpurgam pervenisse scias, pater colendissime, ubi d. Noviomagum 1 non repperi; eadem enim septimana, qua veni, ipse Haganoam profectus erat 2 . Habui autem a d. Oporino et Westheimero ad Lonicerum 3 , Eobanum 4 et d. Draconitem 5 literas 6 , qui in rebus meis nullam adhuc operam negavere. Totum denique se offert mihi Gaspar Rodolphus 7 , dialecticae professor.
Briefe_Vol_10-129 | arpa |
---|
Victum in collegios 8 habeo, ubi quotidie plures quam septuaginta in una aula ad mensam conveniunt. Florenos solvunt singuli quindecim. Scis collegiorum mores et victum. Quo vero minus in victum, eo plus in cubiculi et lecti conductionern expendimus, adeo ut non major sumptus sit Basileae 23 florenos persolvere. Sumptus itineris me herde gravis fuit et mihi intolerandus fuisset, nisi eum d. Butlerus multa ex parte levasset, cui me multa debere fateor.
Lectiones hic habentur incipientibus et novis literarum tyronibus utiles; qui vero aliquo in studiis progressi sunt, non habent, quod hic quaeritent. Sunt tamen privatae et b conductitiae lectiones non spernendae, sed eas adire penuria vetat; illis autem, quod nobiscum dissentire scio, nob supplex fieri. Si nulla se mihi offert commoda conditio, inutile certe mihi videtur tempus hic terere. Celebratur maxime Vitemberga, quo et aliquot Bernenses profecti sunt 9 . Scio tamen quid vos metuatis, quamvis nihil prohibeat, quin idem de Marpurga et c aliis omnibus Germanis vereamini. Scis, quid intelligam.
Mores huius regionis tales sunt, ut apud paucos vel doctissimos temperantiae exemplum iuvenis habere possit. Similem vini ingurgitationem mihi antehac videre nunquam contigit. Mores deinde omnium corruptissimi. Nullum in hac Ger-||2034b v. maniae parte inter papistas et evangelicae doctrinae professores discrimen cernas, si morum et vitae censuram instituas. Deus tandem in melius corrigat.
Interim tamen incredibile dictu, charissime pater, quantam nunc rerum necessitatem metuere cogar. Sunt mihi pecuniae, quae me ad nundinas 10 usque alent. Tunc vero in dimidiati anni alimoniam non ultra unius angariae 11 stipendium adesse video 12 , quod huic rei minime sufficere posse ipse iudicare potes. Quare, mi pater, vaehementer te obsecro, ut cum Ammiano (cui hac de re scripsi 13 ) causam meam suscipere digneris, ut vel aliquid nostri addant, quo honeste victum hic mihi parare possim. Quod si illi iuvare nolint, hoc rogo, quod extremum refugium video, ut cum Froschouero tantum agere digneris, ut pecunias aliquas in nundinis mutuo det post reditum meum restituendas. Nisi enim hoc fiat, vel abiectissimam quoque conditionem recipere cogar, quod, quam nobis omnibus ridiculum apud huiuscemodi homines sit, ipse vides.
Briefe_Vol_10-130 | arpa |
---|
Nova hic multa et utinam pauciora essent. Nobiles aliquot currum Norinbergensem triginta milia florenorum, quos Jochamstaler vocant, vehentem intercepere. Alius et hisce diebus currus argento oneratus captus est. Non ignorantur nonnulli huius facinoris consortes 14 , sed poenam nullam, imo risum et iocos consequi video.
Haberem mira, quae de principe Cattorum 15 scriberem: Fama vulgata fuit constantissima eum secundam sibi uxorem coniunxisse 16 . Eius tamen animi eum fuisse omnes asserunt 17 et rem adhuc in dubio , fluctua-|| 2035b r re quidam huius rei satis gnari retulere. Sunt huius facti astipulatores quidam, quos hercle tales nollem, quia sine evangelii offendiculo hoc non facient. Rem omnem, ut ut est, tibi scribam d , cum certiorem habuero nuntium. Haec enim literis mandare periculosum est.
Salutabis nomine meo uxorem 18 et matrem 19 tuam cum omni familia. Vale, charissime pater.
Marpurgae, e collegio, 15. calendas iulii 1540.
Hoc quoque vaehementer rogo, ut sodalem aliquem mihi adiungatis comitem, quocunque mittar. Solum enim inter ignotos semper versari non tam iniucundum quam periculosum est.
Tui observantissimus
Rodolphus Gvaltherus.
[Adresse auf der Rückseite:] Clarissimo viro d. Heinrycho Bullingero, patri suo colendissimo. Zü [rich] e .