Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[818]

Bullinger an
Benedikt Burgauer
Zürich,
12. Mai 1536

Autographe Abschrift oder Konzept: a : Zürich StA, E II 345, 159-161 Ungedruckt

Das Sakramentsverständnis, das Burgauer in seinem Brief darlegte, gefällt Bullinger und stimmt auch mit Zwinglis Lehre überein; wundert sich, daß Burgauer an dieser Übereinstimmung zweifelt, und bittet deshalb um Aufschluß. Besänftigt Burgauers Erregung, die durch das frühere Schreiben der Zürcher ausgelöst worden ist, und sagt ihm Freundschaft zu, sobald er sich gerechtfertigt hat. Mahnt zur Vorsicht gegenüher den französischen Machenschaften. Gruß an Erasmus [Ritter].

Benedicto Burgowero.

Gratiam et pacem.

Gratae mihi fuerunt literae tuae 1 , Benedicte charissime, tum quod loqupletissime testentur amorem in me tuum eumque non vulgarem, quem ego pari compensare cupio, tum quod metu me liberasti. Si enim hoc fecisti et dixisti,

b-c von und bis annemmen mit Paragraph- zeichen eingeklammert.
3 Siehe Bucers Apologie des 18. Artikels der Confessio Tetrapolitana, BucerDS III 274-287 (besonders 277, 4-17 und 282, 4-31).
4 im Fürtrag vom 24. April.
5 Bern lehnte an der Aarauer Tagsatzung vom 1. Mai die Anerkennung des Vierstädtebekenntnisses
ab, während Zürich zunächst eine abwartende Haltung eingenommen hatte; vgl. EA IV/1c 683 b. 685 zu b; oben Nr. 813, Anm. 5.
6 Kaspar Megander.
a Siehe oben Nr. 817, Anm. a.
1 Nicht erhalten.

quod te als dixisse et fecisse, nihil ||160 videris pecasse. Fateris ingenue sacramenta sine fide nullam conferre gratiam. Non vis in honorem tuum ista provehere elementa; als cum doctore Hieronymo non aquam, sed spiritum lavare animam 2 Deinde diserte sentis pios rem et signum sumere, idque fidei benefitio, impios signum tantum, ideoque signum et signatum non necesse apud sanctos esse juncta, apud quos interim res iustificat, etsi signum absit, modo id non fiat per contemptum, adeoque in sacramentis praecipue spectandam esse rem, quae significatur, et fidem, verbum et institutionem, ex quibus signo omnis accedit authoritas, quod sine illis nullum est. Hactenus ergo satisfecisti mihi. Tu modo simpliciter b et pure ista docere pergito. In tertio adhuc aliquid desydero. Sic enim scribis: "Si in concepto dogmate Zvinglium iam opponentem haberem, cordatius ei resistere vellem." Si enim legisti scripta Zvinglii, ut non ambigo, sane hoc ipsum de sacramentis sensisse vidisti virum doctissimum et piissimum, quod ipse sentis et iamiam ex tuis recensui. Miror igitur, de quo loquaris dogmate, in quo refellendo illi velles resistere. Aliudne tu sentis de sacramentis quam quod Zvinglius, aut aliudne ille asseruit quam tu? Expone igitur, de quo loquaris dogmate, ut te intelligam rectius.

Postremo obtestor te per nomen domini nostri Iesu Christi, ut illam animi tui perturbationem per epistolam nostram 3 exagitatam non permittas animi affectibus, quo perturbent vehementius. Non est, quod cuiquam huius nomine amicitiam renuncies aut male de aliquibus suspiceris. Si qui videntur in te peccasse, domini imitare exemplum et ignosce. Certe ego ista non a tuis, sed alienis percepi, atque iis quidem, qui fovebant tibi. Id si a te impetravero, te in amicorum numero habebo et posthac scribam liberius tibique potestatem facio scribendi quaelibet.

Hoc nunc adiicio: Caveto tibi a Gallorum versutia! Ad legem, ||161 ad testimonium, ad Christum, ad evangelium respice, non ad regem ullum. Hoc non dico, quod quicquam dubitem de fide tua, sed quod video istum nescio quid moliri 4 .

Dominus conservet nos. Erasmum 5 nostrum salutabis. Valebis.

Tiguri, 12. maii anno 1536.

b vor simpliciter gestrichenes ista.
2 Hieronymus, Altercatio Luciferiani et orthodoxi (dialogus contra Luciferianos) 6 (MPL XXIII 169).
3 Nicht erhalten.
4 Bullingers Mißtrauen war begründet in den Aktivitäten des französischen Gesandten
Louis Daugerant de Boisrigaut, der, nachdem er auf seine Gesuche um eidgenössische Soldner abschlägige Antwort erhalten hatte (vgl. EA IV/1c 656 b. 659 zu b. 667 e), in der Nord- und Ostschweiz heimlich Soldner anwarb (vgl. ebd., S. 694 a und zu a).
5 Erasmus Ritter.