Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[2306]

Eberhard von Rümlang an
Bullinger
[Bern],
7. Dezember 1545

Autograph: Zürich StA, E II 345, 306 (Siegelspur) Ungedruckt

Trotz seines Versuchs, sich dem Betrug zu widersetzen, muss Rümlang zugeben, dass Bern nun von den Lutheranern bzw. den Buceranern befallen ist. Die Stadt Bern, die aufgrund interner Feindschaften mit sich selbst nicht mehr zurechtkommt, sucht Freundschaften in der Ferne und vernachlässigt dabei die nahestehenden [Verbündeten]. Ausschweifung und Hochmut sind im erfolgreichen Bern im Überfluss vorhanden. Die Prediger schmeicheln den Machthabern, um ihre Meinung umso leichter verbreiten zu können. Sie verspotten auch die Anhänger der Wahrheit. Rümlang hält es nicht mehr aus. Genauso wie die Zürcher den Bernern unerträglich geworden sind, so kann auch Rümlang Bern nicht mehr dulden. Bullinger soll ihm eine Stelle, die ihm das Studium ermöglicht, in seiner Heimat verschaffen. Spanische Truppen im Piemont planen etwas gegen Genf Die Genfer sind beunruhigt und treffen Vorkehrungen. Truppen werden einberufen, die Wache wird verstärkt und eine Strategie entwickelt. Grüße an [Rudolf] Gwalther, [Heinrich]Buchter, Erasmus [Schmid] und an Bullingers Familie.

Gratia et pax a domino nostro, Bullingere ornatissime.

Nosti, quod semper apud nos concionatorum nostrorum a offutias mitigarim (ut qui usque auspicatiora sperarim) b ; ad que etiam meo periculo me illis opponendo connitabar. 1 Verum hac spe prorsus deiectus dissimulare diutius nequeo, quin ingenue fatear Bernam Lutherana sive Buceriana fece infectam, ut (quae fastuosa reddita suaque mole sibi molesta, quod intestina odia calleat) c longinquas amititias appetat et ambiat neglectis propinquis. Luxus et fastus [su]ccessu d ita redundant apud nos ut nihil supra, et, quo magis concionatores nostri suam sententiam insinuent, magnatibus et proceribus adblandiuntur. Sic mutuum mull scabunt 2 Vicissim itaque illis gratificatur, dum illuduntur, qui a veritate stant. Quam putas, optime Bullingere, pectus meum, quod philosophicum optarim, exulcerari? Quod si modo res ad collationem redigi potuisset, quod sepius exposcebam, sarta fuissent tecta 3 Sed eo malignitatis evasere, quod audire nolunt. Nolunt moneri nec adhortari prorsus omni veritatis cura ad concionatores relegata. Sordemus nos Tigurini Bernatibus oblitis universis benemeritis; inde non immerito et Berna mihi sordet. Cupio, si fieri posset, locum in patria 4 mihi apparari quacunque

a Nach nostrorum gestrichenes liber et.
b Klammern ergänzt.
c Klammern ergänzt.
d [su]ccessu am Rande nachgetragen und im engen Einband z. il verdeckt. Johann Jakob Simler (Zürich ZB, Ms S 58, 142) las accessu.
1 Zur Lage im in Buceraner und Zwinglianer gespaltenen Bern s. zuletzt oben Nr. 2220, 8-19.
2 mutuum muli scabunt: Adagia, 1, 7, 96 (ASD 11/2 2241. Nr. 696).
3 sarta tecta: Adagia, 4,5,37 (ASD 11/7262— 264, Nr. 3437).
4 Rümlang, der aus Winterthur stammte, blieb in Bern; s. HBBW VIII 319, Anm. 8.

conditione, ut canis meis receptus et asylum extaret. Tu consule, quid mihi faciendum censeas, Ut e tibi, fido meo patrono, obsequar. Confer et negotium hoc cum symmistis tuis. Statuo enim me a munere meo vindicare, huicque renunciare brevi, meque deinde fatis bonisque viris committere. Nihil detrectabo, modo literis impallescere liceat, etc.

Audivit Berna Genevam per insidias ab Hispanis quibusdam, qui in Pedemontanis partibus militarunt, 5 occupari; itaque conscripsere exercitum ad subsidia et excubias agendas. Geneva mille viros, si hostis adpropinquare auditur. Deinde ad vexillum sex millia virorum delegit, quibus hostes propulsare nititur. Deus adspiret, ut omnia salubriter ad nominis sui gloriam nostraque salutis laetitiam succedant! Digni sumus et abunde promeriti, quos deus virga castiget. 6

Vale. Raptim, 7. die decembris anno 1545.

Salutabis, queso, Gvaltherum, Buchterum, 7 Erasmum 8 omnesque, quorum pectori nomen meum haeret. Optime tu cum universa tua familia vale denuo.

Tuus Eberardus a Rumlang.

[Adresse auf der Rückseite:] Dem erwirdigen, frommen und hochgelerten man meister Heinrich Bullingern, predicanten Zürich im Hochen Münster, sinem lieben herren.