Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[1473]

Rudolf Gwalther an
Bullinger
Marburg,
3. März 1541

Autograph: Zürich StA, E II 335, 2053r.-v. (Siegelspur) Regest mit Teildruck: Köhler, Hessen und die Schweiz 471, Nr. 23

Hat bereits ausführlich an Bullinger und [Johann Jakob]Ammann geschrieben und vertraut auf ihr Wohlwollen. Möchte nicht länger in Marburg bleiben, da ihm die Vorlesungen wenig Nutzen bringen. Man rechnet mit Krieg, nachdem Herzog Heinrich von Braunschweig eine üble Schmähschrift gegen Landgraf [Philipp]gerichtet hat; dieser reist zum Reichstag [nach Regensburg], doch man fürchtet um ihn. Der englische König [Heinrich VIII.]bleibt bei seiner Gottlosigkeit; einen am landgräflichen Hof eingetroffenen Engländer konnte Gwalther noch nicht sprechen. Schickt seine Trauergedichte auf Eobanus [Hessus], über die sich Melanchthon lobend ausgesprochen hat; [Christian]Egenolff würde gerne auch Gwalthers "Monomachia" drucken, er selbst zieht aber Froschauer als Drucker vor und wird Bullinger das fertig gestellte Werk zusenden. Grüße.

Gratiam et pacem a domino etc.

Copiosius nuper, pater colendissime, ad te et Amianum scholarcham scripsi 1 de rerum mearum statu, quas literas vos iam dudum accepisse spero. Wormaciam enim ad d. Gryneum eas transmiseram. 2 Intellexistis inde nimirum quaedam, quorum consideratione facile de rebus meis statuere licebit, ut nunc eadam de re vos denuo obturbare opus non sit. Hoc enim de utroque vestrum mihi persuasum habeo, ut, quod e re mea futurum sit, nequaquam impediatis, quod tu iam olim, charissime pater, re ipsa sepius testatus es. Amiani vero talis semper in me humanitas fuit, ut de ea quicquam dubitare relligio sit.

Hoc unum vero si oravero, vos nequaquam aegrius laturos spero, ne scilicet cum studiorum meorum dispendio diutius Marpurgi per vos detinear. Scripsi iam saepius, quis illic studiorum ordo, 3 qui a vel paululum in re literaria progresso parum conduxerit. Lectiones me hercle, ut verum fatear, pene nullas, quas cum fructu audire possim, habeo. Quanquam hoc minime velim professorum culpa fieri a vobis intelligi. Sunt enim vin eruditione insignes, humanitate vero et benevolentia in me promptissimi; sed b iuniorum gratia talia profiteri coguntur, quae exteris parum conducant.

Quod publicas res attinet, omnia perplexa sunt. Bellum nemo non expectat, adeo atrocibus et notoriis iniuriis Heinrychus Brunsvicensis dux in landgrafium

a Vor qui gestrichenes que.
b Vor sed gestrichenes sed aliorum.
1 Gwalther bezieht sich wohl nicht auf seinen Brief vom 13. November 1540 (HBBW X, Nr. 1432), sondern auf einen später geschriebenen, der nicht erhalten
ist. Auch der Brief an den Schulherrn Johann Jakob Ammann ist verloren.
2 Grynäus hatte am Wormser Religionsgespräch teilgenommen; vgl. bes. HBBW X, Nr. 1427, Anm. 1, und oben Nr. 1456.
3 Vgl. bes. HBBW X, Nr. 1406, 2-40; 1413, 2-40.

4 debachatur. Hisce enim diebus librum 5 famosissimum in Hessorum principem conscripsit, cuius aliquot tantum folia nuper in aula videre contigit; unicum enim tantum exemplar Marpurgum ad ipsum principem transmissum est. Landgrafius ad comitia 6 sese praeparat magno omnium bonorum timore, ne quid incommodic ab imperatore 7 patiatur. Angliae rex 8 impius esse pergit. Venit modo Anglus 9 in landgrafii aulam, quem multi comitem patria pulsum esse narrant. Vidi ego hominem, sed alloqui nondum contigit. Omnia turbis plena, nec meliora sperantur.

Mitto hic Eobani epitaphia cum epicedio tuo nomini inscripto d , 10 quod ingenii mei munusculum perquam exiguum e strenae loco ut suscipias, vaehementer obsecro. Certe, si maiores vires ingenium mihi suppeditaverit, me tui nequaquam immemorem comperies. Legit haec carmina mea Melanchthon, priusquam aederentur; placuit ei vena carminis, et Egenolphum 11 , ut me ad alias incitaret f , hortatus est. Voluit etiam Egenolphus Monomachiam 12 meam typis mandare, quam tamen a Froschouero imprimi volo. Iam enim absolvi omnia et nundinis futuris 13 ad te mittam. Tu, quaeso, pauperem || 2053v. poetastrum solito favore complecti non desine; quod meum est, curabo, ne mea Musa aut patriae aut relligioni incommodo sit.

Salutant te sodales 14 mei. Salutabis et tu meis verbis uxorem 15 et matrem 16 tuam cum omni familia. Vale, pater charissime.

Marpurgi, 3. martii 1541.

Tui observantissimus

Rodolphus Gvaltherus.

[Adresse darunter:] An Meister Heinrych Bullinger, predicant zu Zürich zu dem großen münster.

c Vor incommodi gestrichenes adver.
d Korrigiert aus inscriptum.
e Vor exiguum ein gestrichenes, unlesbares Wort.
f Vor incitaret gestrichenes ho.
4 Philipp von Hessen.
5 Gemeint ist wohl Herzog Heinrichs "Dritte Antwort auf des Landgrafen Lästerschrift" vom 22. Juli 1540, die offenbar erst im Februar 1541 verbreitet wurde; zu denken ist aber auch an die anonyme "Evangelische Unterrichtung in einem Sendbrief dem Landgrafen" von ca. Februar 1541. Vgl. Kuhaupt, Kirchenpolitik
265-271 und 332, Nr. III, bzw. 272f und 347.
6 D. h. zum Reichstag nach Regensburg.
7 Karl V.
8 Heinrich VIII.
9 Unbekannt.
10 Vgl. HBBW X, S. 173, Anm. 12.
11 Christian Egenolff.
12 Vgl. HBBW X, S. 160, Anm. 7.
13 Zum Termin der Frankfurter Frühjahrsmesse vgl. HBBW VI, S. 193, Anm. 18.
14 Johannes Wolf, Johann Jakob Wick und Johannes Haller.
15 Anna, geb. Adlischwyler.
16 Anna, geb. Wiederkehr.