Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[637]

Bullinger an
Oswald Myconius
[Zürich],
31. August 1535

Autograph: Zürich StA, E II 347, 55 (Siegelspur) Ungedruckt

Capito, von dessen Verhandlungen mit dem Basler Rat über Grynäus ihm nichts Genaues bekannt ist, hat die Zürcher im Namen des Straßburger Rates zum Verzicht auf eine öffentliche Stellungnahme gegen Luther gedrängt, da nach dem Erfolg der Gesandtschaft Gereon [Sailers] günstige Aussichten für eine Konkordie bestünden. Die Zürcher haben sich trotz aller Bedenken bereit erklärt, vorläufig auf die Veröffentlichung ihres "Apologeticus" zu verzichten; inzwischen soll Capito versuchen, [Erhard]Schnepf und [Johannes] Brenz zum Einlenken zu bewegen. Im Haus Bullingers ist die Pest ausgebrochen. Myconius erhält durch Froschauer Bullingers Kommentar zu einigen Paulusbriefen; außerdem sendet ihm Utinger einen Brief Mit einem Besuch Bullingers in Basel ist diesen Herbst nicht mehr zu rechnen.

Gratiam et pacem a domino. Quid apud vos egerit Capito, Myconi charissime, nescimus, nisi quod quaedam de Gryneo ad senatum vestrum se retulisse dicebat 1 . Apud nos, si quid in Lutherum esset scriptum, vel remorari vel suprimere volebat 2 , at nihil a nobis in istum erat paratum. Scribimus quidem Apologeticum pro fide et religione nostra 3 , quem sine vobis et Bernatibus nequaquam aedidissemus. Retulit ille nescio quam spem amplam solidae esse concordiae. Multa ille de legatione Gerionis Augustani 4 referebat sancte subinde obtestans pacem totius Europae per nos turbari, si pergamus Apologeticum conferre cum fratribus eumque in lucem aedere. Respondimus nos saepius iam apertas fuisse eximias concordiae spes, verum recidisse has in cineres non sine incommodo veritatis et innocentiae nostrae. Indutias ergo illas nobis hactenus fuisse fraudi adversariis interim pergentibus nostroque silentio pacifico abutentibus. Addebat ille nunc demum ratam et firmam fore concordiam. Tandem vero plurima nomine senatus Argentoratensis supplicanti stipulati sumus ad tempus nos nostra pressuros, interim vero ipse curet, ut, Schneppius et Brentius 5 apud Cheruscos 6 cum suis calumniari, obstrepere, accusare et maledicere desinant. Nisi enim certis argumentis intra aliquot temporis spatium approbetur nobis solidam istam fore concordiam, iam nos opportunitatem nostram minime neglecturos. Ipsum autem Apologeticum fore eiusmodi, ut in nullius nomen potissimum videri possit aeditus, sed ad puritatem fidei nostrae et innocentiae dumtaxat testandam. Id vero, Myconi doctissime, non fiet sine vobis.

1 Vgl. unten Nr. 652, 8-33.
2 Zu Capitos Besuch in Zürich s. oben Nr. 635, Anm. 12.
3 Hierbei handelt es sich um die von Bibliander ausgearbeitete Verteidigungsschrift gegen lutherische Schmähungen, vgl. oben Nr. 621, Anm. 19.
4 Gereon Sailer hatte Luther das von Bucer erwirkte Bekenntnis der Augsburger Prediger überbracht, vgl. oben Nr. 633, Anm. 2.
5 Erhard Schnepf und Johannes Brenz.
6 In Württemberg (vgl. HBBW IV, S. 286, 3 mit Anm. 3).

Quod reliquum est, orabis pro me dominum, frater charissime; nam pestis aedes meas ingressa affinem quendam meum, optimum adolescentem 7 , graviter invasit. Hactenus vero e vicinorum aedibus non secessit, nisi evacuarit totas. Verum gloria sit deo nostro, qui vitae et mortis dominus est.

Dabit tibi Froschowerus exemplum Comentarii in quasdam Pauli epistolas 8 . Habes et ab Utingero nostro literas 9 .

Ich hatt allwäg mut zu üch 10 gehept diß herpsts, acht aber, mir werd sust ze schaffen, daß ichs underlasse.

Iterum vale.

31. augusti 1535.

H. Bullingerus tuus.

[Adresse auf der Rückseite:] Praestantissimo viro d. Osvaldo Myconio, Basileiensium antistiti vigilantissimo, fratri in Christo percharo.

7 Unbekannt.
8 Gemeint ist der im August 1535 erschienene Kommentar Bullingers zu vier Paulusbriefen (HBBibl I 72; vgl. oben Nr. 604, Anm. 1).
9 Der Brief Heinrich Utingers ist nicht erhalten.
10 die Absicht, euch zu besuchen (vgl. SI IV 581).