Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[339]

Bullinger an
Joachim Vadian
[Zürich],
17. März 1534

Autograph: Zürich StA, E II 342,25 (Siegelspur) Gedruckt: Vadian BW V 15Sf

[Ammann Hans]Vogler ist zu einer Geldbuße verurteilt worden. Bullinger klagt, daß [in rheintalischen Angelegenheiten] die reformierten Orte überstimmt werden. Schickt seinen Kommentar zu den beiden Petrusbriefen und bittet um rasche Ausgabe von Vadians Epitome. [Rudolf]Stoll ist nach Bern gesandt worden, wozu, ist nicht bekannt.

Gratiam et pacem a Domino.

Voglerus ille noster, quem tu mihi commendabas 1, praeter ius et phas mulctatus est 2 , et in mulctam illam coactus est nuncius 3 ille noster consentire, nisi calamitosius quidpiam tergiversatione sua voluit admittere. Ita suffragiorum pluralitate 4 vincimur adeoque et in res foedas a turpissimis istis rapimur, ut provinciales isti miseri a nobis vel prorsus deserendi illorumque

b vor Vale gestrichen 14.
von Savoyen (vgl. Corr. des réformateurs II 293, Anm. 4-5 und 436f, Anm. 3-4; Naef, Genève II 481). Genf bat im März 1534 wiederholt um Ermäßigung (EA IV/IC 239. 243. 289. 292. 297). Im Brief vom 21. August 1534 spricht auch Haller von 9900 Kronen, s. unten S. 289, 65f.
34 Bullingers «Commentarius in Petri epistolam utramque» erschien im März 1534 (HBBibl 152).
35 Bullingers «Commentarius in posteriorem Pauli ad Corinthios epistolam» erschien erst im Mai 1535 (HBBibl I 71).
1 Ein diesbezüglicher Brief Vadians ist nicht erhalten.
2 Hans Vogler, der ehemalige Stadtammann von Altstätten (Kanton St. Gallen), war am 21. Januar 1533 zu einer Geldbuße verurteilt worden (s. HBBW III 93, Anm. 1, und 4). Eine weitere Bestrafung
ließ sich nicht ermitteln, könnte aber im Zusammenhang mit der nach der Tagsatzung vom 16. Januar 1534 (s. EA IV/IC 266 mm) erfolgten Ausscheidung des Weibergutes und weiterer Ansprüche seitens derer von Oberriet (St. Galler Rheintal) und des Abtes von St. Gallen gegenüber Vogler stehen, die sich bis in den Sommer 1536 hinzogen (s. EA IV/IC 322. 340 ss. 342. 422. 447. 511 XX. 715 cc. 739 z).
3 Ob es sich um einen Tagsatzungsgesandten oder einen Abgeordneten Zürichs an einen Gerichtstag handelt, ließ sich nicht ermitteln.
4 Unter den die Gemeine Herrschaft Rheintal regierenden Orten besaßen die katholischen (Luzern, Uri, Schwyz, Unterwalden und Zug) die Mehrheit gegenüber den ganz oder teilweise reformierten (Zürich, Glarus, Appenzell).
5 Die Leute in der Gemeinen Herrschaft (Landvogtei) Rheintal.

6 libidini relinquendi sint vel praeter meritum plectendi, ne illorum tyrannide prorsus conterantur. O indignum facinus, et quod ista in gente libera videre cogimur. Sed haec ego mecum in dies deploro frustra, cum illud malum tam alte egerit radices, ut non possit nisi ferro excindi 7 Dominus, ille omnipotens vindex et ultor mali, Israelem redimat 8 .

Mitto tibi commentarios nostros in epistolam Petri utramque 9 effusos verius quam scriptos in hisce negotiorum turbis. Quam vero optarem Epitomen 10 illam tuam hodie esse aeditam! Sed et nunc quoque oro, aeditionem matures.

De rebus nostris nil possum certi scribere. Mittitur hodie Bernam Stollius 11 , at cuius rei gratia, nondum potui expiorare.

Vale et me, ut facis, ama.

17. martii 1534.

H. Bullingerus tuus.

[Adresse auf der Rückseite:] Clarissimo viro doctori loachimo Vadiano, domino suo plurimum observando.