[2160]
Autograph: Zürich StA, E II 343a, 309 (Siegelspur) Teildruck: CO XII 77f, Nr. 641
Die [Schaffhauser] danken im Namen der [eidgenössischen] Kirchen für das [,,Warhaffte Bekanntnuß" bzw. die Orthodoxa Tigurinae ecclesiae confessio"], weil Bullinger in dieser Schrift den im Einklang mit den alten Glaubensbekenntnissen stehenden Glauben der [Eidgenossen] gegen Luthers [,,Kurtz bekentnis"] so gut verteidigt hat. Alle können dabei feststellen, wie Bullingers Mäßigkeit und Frömmigkeit Luthers Lügen und Verleumdungen übertreffen. — Bullinger möge das über die [eidgenössischen] Kirchen übernommene Patronat weiterhin mit solcher Mäßigung wie im vorliegenden Buch ausüben. —Bullingers Ermahnung ist gut angekommen. Die Schaffhauser werden sie beherzigen. — Calvin ist [das Eintreten für die Waldenser]mehr geglückt, als Vogt zu hoffen wagte. Der Rat [von Schaffhausen]hat einen Gesandten [Alexander Peyger]für das Treffen in Aarau bestimmt. — Was Calvin an der [,,Orthodoxa Tigurinae ecclesiae confessio"]missfällt, soll Bullinger mitteilen, da Calvin sich nicht dazu äußern wollte. — Falls Bullinger etwas gegen die Pensionen [empfänger]verfasst oder gepredigt hat, soll er es Vogt abschriftlich mitteilen. — Grüße von [Heinrich] Linggi, [Sebastian]Grübel; Gruße an Theodor [Bibliander], [Kaspar]Megander, [Konrad]Pellikan, [Rudolf] Gwalther.
Gratiam et vitae innocentiam a domino, etc.
Gratias tibi agimus, Bullingere candidissime doctissimeque, non tam ob literarium tuum munus 1 , quod alioquin est charissimum, praesertim ab ipso authore delatum, quam communium ecclesiarum nostrarum nomine, quas ita a furibunda Lutheri suggillatione 2 vindicasti, ut non tantum fidei nostrae rationem eiusque cum orthodoxa veterum fide collationem toti mundo proposueris, sed et defunctorum 3 inanes ab importunissima hominis 4 calumnia egregie sis tutatus. Constabit sane apud omnes atque adeo apud Lutherum ipsum, nisi plane mente sit destitutus, convitia, mendatia, nugas, blaspemiam ab ipso stare, te autem maluisse modestia, pietate caussaque iustissima decertare. Decebat sane theologum tanti nominis, ut defunctorum optime de christiana republica meritorum manibus parceret, ut ecclesias innoxias huiusmodi convitiis non tam foede conspergeret, ut pacto staret pacemque et concordiam nondum plane conglutinatam aleret, ut scandali rationem haberet. Sed horum omnium oblitus, furiis infernalibus exaestuans, in nihil tale ab ipso sperantes dirum stringit calamum papistis, communibus hostibus, tantum non triumphantibus; quibus - ut contentioni suae accentores
habeat mavult accedere etiam in iis que prius in ipsis insectatus erat, quam communibus nobiscum suffragiis Christi regnum et gloriam propagare.
Tu perge, frater in domino colendissime, communium ecclesiarum patrocinium semel susceptum egregie tutari. ludicabunt posten, non dubito, iustiori trutina, 5 quid quisque in hac re quesierit. Modestia, cuius in hoc libello nunquam oblitus es, decertare perge adversus effrenem hunc monachum 6 . Adent dominus caussae sue neque suos unquam destituet. Visum erat forte Luthero maledictis inclarescere sibique blaspemiis aeternam comparare memoriam. Habeat eam, glorietur ea; tantum modestia nostra nota sit omnibus hominibus.
Porro, quod nos officii nostri tam pie admones, 7 gratum facis. Nos deo favente curabimus, ne uspiam nobis defuisse videamur.
Calvino successit negotium 8 melius, quam vel ipse speraverim; nosti enim, cuiusmodi cum hominibus nobis 9 luctandum sit. Senatus 10 destinavit legatum 11 Argogeam. 12
An quid habeat in libello tuo 13 Calvinus, quod displiceat, rogo, significato per literas; 14 non enim potuimus ab ipso expiscari quidquam tale.
Unum est, quod te oratum velim: non dubito, quin contra sanguinarias istas pensiones aliquid aut collegeris aut praedicaveris ohm; eius si mihi copiam feceris, rem facies gratissimam. 15
Dominus te conservet ecclesiae suae diu incolumem. Salutant te symmystae mei Lingkius et Grübelius. Salutabis nomine meo d. Theodorum 16 Megandrum, Pellicanum, Gvaltherum.
Raptim, Scaffusii, ascensionis dominicae die anno a Christo nato 1545.
Tuus ex animo
Simpertus Vogtius.
[Adresse auf der Rückseite:] Doctrina et pietate eximio viro d. Henrycho Bullingero, fratri et domino suo in Christo observando. Tiguri.