Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[2151]

Lorenz Meyer an
die Zürcher Synode
[Zürich,
kurz vor 5. Mai 1545]

Autograph: Zürich StA, E Ill, 317 (ohne Siegel) Ungedruckt

Meyer hat zweifellos die Gemüter der [Zürcher Pfarrer] in Aufruhr versetzt und nicht nur sich, sondern auch dem Berufsstand einen großen Schandfleck eingebrannt und der Kirche geschadet. Er hat aber seine schwere Schuld erkannt und Buße getan. Er bittet die Zürcher, ihm wie dem verlorenen Sohn zu verzeihen gemäß Christi Ermahnung, einander zu vergeben; denn auch der Herr hat ihm verziehen, spürt er doch die Kraft des Heiligen Geistes stärker als je zuvor. Er bittet auch um Wiederaufnahme in die Synode. Wenn die [Zürcher] ihm vergeben, wie der Herr dies getan hat, werden sie es nicht bereuen. Der Heilige Geist möge die Herzen der [Zürcher]erfüllen und sie vor dem Bösen bewahren. [Eintrag Bullingers in den "Acta synodi" vom 5. Mai 1545:]Lorenz Meyer, vormals Pfarrer zu Stammheim, hat sich für den Vorwurf der Abtreibung verantwortet und für seinen Ehebruch eine Gefängnisstrafe im [Zürcher]Wellenberg-Turm abgebüßt. Aus Bayern hat er von den Räten Herzog Ottheinrichs, von Predigern und Beamten gute Zeugnisse mitgebracht. Daher wandten sich diese an die [Zürcher] Obrigkeit mit der Bitte, ihn noch länger behalten zu dürfen. Dem wurde stattgegeben, und die Synode von Zürich hat Meyer auf seinen Wunsch hin wieder aufgenommen.

Sacrosancta congregationi servorum dei, episcopis, doctoribus et evangelistis ecclesiarum agri Tigurini, pacem et constantiam per Christum servatorem nostrum.

Haud dubito, viri et fratres optimi, me animos vestros maxime perturbasse, 2 tentationibus multis victus et oppressus notam non mihi solum, sed etiam amplissimo ordini vestro non levem inussisse, et tam vestras quam etiam meam ecclesias offendisse et pene communem luem omnium fuisse, dextera dei et iuditio gravi mulctatus, poenas luisse et peccati mei grave onus sustinuisse, ut e somno impietatis excitarer et peccatum agnoscerem et poenitentiam agerem. Haec omnia contigisse certo certius scio et agnosco. Venit in mentem, destinavi mecum candori vestro meas offene literas, ut loco mei vobiscum verba faciant et pro reo hero deprecarentur.

Peccavi, fratres, male egi, poenitet. Condonate misero delictum, quod in vos omnes commisi, non immemores verborum domini, quibus hortatur ad condonationem, 3 ut faciles, ut exorabiles simus in eos, qui ad meliorem mentem ducti ex animo resipuerunt et veniam exorant. Nam multis deprehendi certissimis signis et argumentis dominum mihi reconciliatum et delictum sua magna misericordia expunxisse, e quibus illud non infimum est, quod in me sentio maiorem vim et potentiam divini spiritus quam antea 1 Die Datierung ergibt sich aus dem Datum (5. Mai 1545) des unten nach der Unterschrift angeführten Eintrags in den Synodalakten.

2 Zu den Vorgängen um Lorenz Meyers Ehebruch im Jahr 1543 s. HBBW XIV 236, Anm. 1; und oben Nr. 2092.
3 Mt 6, 12 par.

unquam. Plus equidem laboris brevi tempore in divinis negotiis pertuli non sine, ut a spero, magno fructu quam prius longiore. Attamen haec scribo, ut vos certiores faciam de numinis erga me dementia et amore, quo me miserum amplectitur, et animos vestros ad ignoscentiam filii perditi, 4 quondam commilitonis vestri, etiam hodie vestri studiosissimi, inclinem et emolliam. Nihil equidem mundus habet, quod magis desiderem quam vestram erga me ignoscentiam et pristinam benevolentiam renovari, erigi et recupari.

Per misericordiam igitur dei vos obsecro omnes, viscera miserationum, exaudite miserum et flebilem, condonate, suscipite, reconciliamini mihi, memores humana debilitatis. Quid facilius quam cadere? Flectite iudicii severitatem in benignam condonationem, ne sitis, obsecro, tetrici, sed faciles, humani et ad remittendam noxam benigni, ut miser ego audiam gaudium et laetitiam: Synodum sanctam mecum in gratiam rediisse et reconciliatam. O vocem optatissimam! O beatam horam et faustissimum diem, nuncius felix, literae multis osculis digne narrantes: "Gratiam invenisti, reconciliatus es, res tue in portum ductae, mitius actum est tecum!"

Hoc nunc, viri optimi, ardentissimis votis et precibus opto: Suscipite, quem dominus servavit. Dimittite, cui dominus dimisit. 5 Date pacem, 6 cui dominus auxilio fuit, ut posset hoc longe tristissimum sathana bellum disiicere et eius insidias declinare 7 . Facietis profecto opus coram domino professioni vestrae dignum 8 et mihi gratissimum. Et si quid in posterum habeo, quod vobis praestare possum, curabo sedulo.

Deus autem omnis spei et consolationis 9 impleat pectora vestra spiritu suo sancto et custodiat vos, 10 ne ruatis in tentationem, sed liberet vos a malo. 11 Amen. Adsit vobis semper spiritus Christi. Estote mei memores et dimittite, ut etiam vobis dimittentur 12 errata per misericordiam dei.

Laurentius Agricola.

[Ohne Adresse.] In den "Acta synodi, gehallten uff zinstag, was der 5. tag imm meyen, anno domini 1545" (Zürich StA E II 1, 311-316) schreibt Bullinger (f 315f):

Laurentius Meyer, ettwan 13 pfarrer zu Stammen 14 .

Der hatt sich der verlümdung des abtrybens der frucht vor unserm herren purgiert 15 , daß sy wol ze friden sind und imm brieff und sigel gaben 16 habend. So hatt er sines eebruchs buß than in dem Wellenberge 17 nach der

a ut über der Zeile nachgetragen.
4 Vgl. Lk 15, 11-32.
5 Vgl. Lk 6. 37.
6 Vgl. Mt 5, 9.
7 Vgl. Eph 6, 11.
8 Vgl. Tit 2, 7.
9 2 Kor], 3.
10 Vgl. Röm 15, 13 und Num 6, 24.
11 Mt 6. 13.
12 Mk ll, 25.
13 vormals.
14 Stammheim (Kt. Zürich).
15 entschuldigt, verantwortet.
16 ihm eine rechtskräftige Urkunde gegeben.
17 Der Wellenberg-Turm, Gefängnis der Stadt Zürich; s. HBBW XIV 236, Anm. 1.

Satzung. Er hatt ouch güte kuntschafft 18 und fürgschrifft 19 ||316 uß Peyern von den räedten hertzogs Ott Heinrychen, von predgern und amptlüten, das er sich wol gehallten und vil nutzes geschaffet habe; 20 dorumb sy 21 an unser herren 22 geschriben und sin noch wyter begärt habind, welchs inen uff ein iar oder mee gutwillig vergünstiget ist, etc. So 23 er aber ouch hertzlich begärt, dem synodo versönet ze werden, hat inn ein allgemeiner synodus alls ein rüwer und christenlichen brüder widerumb uffgenommen und begnadet.