Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[1936]

Ambrosius Blarer an
Bullinger
Konstanz,
25. Juni 1544

Autograph: Zürich StA, E II 357, 94 (Siegelspur) Zusammenfassende Übersetzung: Blarer BW II 271f, Nr. 1100

Freute sich an den von Bullinger empfohlenen Gästen, obwohl der Zeitpunkt ungünstig war, da seine Frau [Katharina, geb. Ryff]nach einer vermuteten Schwangerschaft sehr krank war; der herausragende Joseph Macarius wird noch länger bleiben; er hat Philipp [Melanchthons] Wohlwollen gegenüber ihren Kirchen betont, so dass Blarer ihm schreiben wird. Wundert sich, warum Bullinger nicht auf seine Briefe [Nr. 1919 und 1928] antwortete. Sein Schwager Heinrich von Ulm bat ihn, nachzufragen, ob Bullinger und [Diethelm]Röist sich nicht für die Versetzung von Hieronymus [Kaufmann] von Buch [am Irchel] nach Leutmerken einsetzen können. Grüße; Bullinger soll beten; am Reichstag [zu Speyer] kam es zu einem akzeptablen Religionsfrieden, den nur Christus allein erhalten kann. Wartet auf Bullingers Schreiben betreffend ihre Angelegenheit.

S. Nobis vero omnium longe gratissimi fuerunt hospites 1 , quos nobis comendasti 2 , prius etiam multis nominibus commendatissimos. Quod ad me sane attinet, alieno nonnihil tempore advenerunt, quo uxorcula charissima 3 graviter decubuit, postquam duobus mensibus uterum se ferre existimans menstruorum fluxum magno a periculo est passa, ut nihil officii in nostris aedibus optimis et suavissimis hominibus praestare potuerim. Iosephus ille Macarius, pientissimus ac doctus adulescens, haerebit etiamnum diebus aliquot,

bei Mohács bis zum großen Brand (1526-1689), in: Kronstadt. Eine siebenbürgische Stadtgeschichte, hg. v. Harald Roth, München 1999, S. 44.
13 Martin Hentius.
a Vor magno gestrichenes g[...].
1 Joseph Macarius und seine Reisegenossen,
die von Rudolf Gwalther, Huldrych Zwingli d.J., Theodor Bibliander und Christoph Froschauer am 22. Juni 1544 nach Konstanz begleitet wurden (Pellikan, Chronikon 162), wo sie wohl am 23. Juni eintrafen.
2 Der entsprechende Brief Bullingers ist nicht erhalten.
3 Katharina, geb. Ryff.

4 utinam cum fructu aliquo! Philippi 5 animum candidissimum erga nostra ecclesias, ut vere est, pleno testimonio indicavit, cui ipsi quoque scribemus. 6

Sed heus tu, mi venerande Bullingere, quur nihil tu de meis ad te literis? Scripsi ad te 30. maii 7 , et valde dolebit, si eas literas intelligam te non accepisse, deinde 17. iunii per Claudium Sabaudum 8 cui , Schwenck[feldianam] epistolam et Brunsvicensem caussam exhibendam tibi credidi; 9 tu fac, me prima occasione angustiis istis liberes.

Sororius meus Heinrichus ab Ulmis multis me heri per epistolam rogavit, 10 ut suo tibi nomine scribam, quo tuo et optimi consulis Röstii 11 beneficio Hieronymus ille 12 apud Buch 13 , pastor ecclesiae Lutmerckensis 14 facta sibi a Tiguricensibus potestate inaugurari possit. Valde igitur te per amicitiam nostram et christianae charitatis viscera obtestor b , ut hic non tam c nobis quam Christi caussae adsis; plurimum enim refert, qualis illic parochus siet, idque multas ob caussas.

Salvere te reverenter in domino iubent germanus frater meus Thomas 15 cum C[onrado] Z[viccio] et fratribus symmystis. Tu ora pro nobis et tota domo dei 16 . Comitia finem 17 acceperunt data tolerabili pace religioni, sed quam solus Christus conservabit, quem mundus odit 18 et a quo nihil aliud, quam quod ipsius sit ingenium, expectabimus. Sed fortior, qui in nobis, quam qui in mundo. 19 Tu iterum et perpetuo vale.

Constantiae, 25. iunii 1544.

Tuus Ambr. Blaurerus.

Expecto magno desiderio, quid de negocio 20 , quod nosti, scripturus sis. 21

[Adresse auf der Rückseite:] Observando suo et charissimo fratri Bullingero. Tiguri etc.

b Vor obtestor gestrichenes te.
c tam über der Zeile nachgetragen.
4 Zu Macarius' Reise s. oben Nr. 1926, Anm. 1.
5 Philipp Melanchthon.
6 Nicht erhalten.
7 Oben Nr. 1919.
8 Claude d'Aliod.
9 Blarers Brief vom 16. Juni (oben Nr. 1928), der möglicherweise am 17. Juni abgeschickt wurde.
10 Nicht in Blarer BW.
11 Diethelm Röist.
12 Hieronymus Kaufmann; s. oben Nr. 1917, 67-73 mit Anm. 37.
13 Buch am Irchel (Kt. Zürich).
14 Leutmerken (Kt. Thurgau) nahe Grießenberg,
wo Blarers Schwager Heinrich von Ulm wohnte. Die Einsetzung erfolgte tatsächlich; s. Pfarrerbuch 373.
15 Thomas Blarer.
16 1Tim 3, 15.
17 Am 9. Juni fand die Abschlusssitzung des Reichstages zu Speyer statt, der Reichstagsabschied datiert vom 10. Juni; s. RTA JR XV/1 142; RTA JR XV/4 2235-2285.
18 Joh 7, 7; 15, 18.
19 1Joh 4, 4.
20 Blarer bezieht sich wahrscheinlich auf den möglichen Anschluss von Konstanz an die Eidgenossenschaft; s. zuletzt oben Nr. 1919, 18-45.
21 Nicht erhalten; unten Nr. 1948 ist wohl die Antwort auf den verlorenen Brief.