[1583]

Um die [durch die Pest]geschlagenen Lücken zu füllen, fehlen Führungspersönlichkeiten, die wahrhaft evangelisch gesinnt sind, deshalb drohen bei der Obrigkeit weltliche Interessen überhand zu nehmen, und vom Nachwuchs ist angesichts von dessen Erziehung nichts Besseres zu erwarten; es ist zu befürchten, dass Gott diese Undankbarkeit strafen wird. Anlass zu diesen Gedanken gibt der Tod von [Simon]Grynäus, Bürgermeister [Jakob Meyer], [Wolfgang] Capito, Wilhelm Zwingli, Eusebius Oekolampad und weiteren vielversprechenden Jugendlichen - 18 in Straßburg -; mit Capito hat Straßburg einen kostbaren Schatz verloren; es ist zu hoffen, dass Bucer der Kirche erhalten bleibt, doch seine Frau [Elisabeth Silbereisen] sowie zwei Töchter [Anastasia und Sara] sind ebenfalls schon gestorben, wie auch die Frau von Beat Gering [Agathe]. Empfiehlt seinen Paten[sohn?] Joswald [...], den Sohn der Briefüberbringerin Barbara [...].

S. Satis nos dominus adfligit, dum optimum quenque tollit e medio et vix relinquit, quos in locum recte substituamus. Facies misera, si diligenter intuearis. Et nisi ex lapidibus nosset filios Abrahami facere 1 , quae spes nos sustinet nonnihil, de his, qui supersunt et illis substitui posse videntur, valde solliciti essemus. Adeo pius avis est rara ² inter primates. Placet quidem evangelium et displicet papatus, sed utrunque alia, quam decet, ratione. Nam illud suave est, amoenum, iucundum, si poenitentiam secluseris. Papatus

omni amoenitate vacat sublata carnis licentia. Ergo, qui recto itinere velint incedere, hoc est evangelium recipere cum poenitentia et papatum contemnere propter solum Christum, paucissimi sunt. Futurum igitur quid putatis, si illiusmodi ingenia gubernaculo adposueris? Sument sibi dubio procul ius mandandi, ut doceas evangelium pro suo palato. Hic itaque si obsecundantes invenerint, actum est de sana doctrina domini, actum est de salute. Et vereor certe, ne obsecundantes inveniant; nam possem quosdam indicare nominatim ex vetulis gubernatoribus a ecclesiarum, qui vel hodie frigidam veluti suffundunt ³ magistratibus, ut iura ecclesiastica ad se rapiant. Ex iuvenibus autem ran sunt, qui saltem literas prope discant, taceo Christum, quo resistere possent olim viris temerarus et pro pietate ponere animam. Interim educantur profecto petulantius, quam ut illa secus, quam fit, possint imbibere. Cibus et potus, qui dantur, neque Christum neque disciplinam facile admittunt, et tamen sic a teneris fere adsuescunt, ut adulteriores facti nihil, nisi quod didicerunt, agere valeant. Faciem dictam utcunque adumbravi. Valde igitur timeo, ne sit aliquid futurum, quod doceat, quam ingratitudo nostra domino sit ingrata. Verbum evangelii tam misericorditer nobis dedit et arcana eius aperuit, ut a gratiarum actione linguae nostrae nunquam deberent cessare, vita nostra a bonis operibus nunquam inanis esse. Nos autem pro dono vix agnoscimus, quod datum est, vitam vero tam foede transigimus, ut ea nobis etiam a b foedissimis scortatoribus sacrificis obiiciatur. Unde mihi videor timendi causas satis habere graves, quamvis in his (deo gratia) plane non destituar. Scio, quod deus novit suos; attamen, quoties ita mecum cogito, non possum non horrere, et vehementer quidem.

Ut hoc modo vobiscum colloquar, mors d. Grynaei, deinde consulis ⁴ et Capitonis et tandem Gulielmi Zvinglii, Eusebii Oecolampadii et aliorum adolescentium certe multorum (numerantur ab Argentinensibus decem et octo, de quibus summa fuit expectatio)⁵ me movit. Aliter enim, atque scripsi, cogitare vix possum. Perdidit Argentina thesaurum valde magnum ac preciosum. Iugiter curavit ecclesiam, etiam dum alii abfuerunt, ⁶ Capito. In instituenda disciplina ecclesiastica, sine qua verbum fere frustra praedicatur, nemo fuit eo magis sedulus. Fuit multis modis magnus, ut breviter dicam. Superest Bucerus sanus adhuc, mirabiliter in rebus ecclesiasticis exercitatus. Oremus dominum, ut is saltem maneat salvus. Amisit uxorem et duas filias ⁷ his diebus; igitur opus habet domino protegente, ne ipse et inficiatur. Et

Beati Geringii uxor ⁸ — iam tertia, puto - cum Capitone elata est. Oremus dominum, ut a malo nos defendat, non c a peste, nisi sic profuerit ecclesiae.

Basileae, 12. novembris 1541 post coenam praeter morem.

Valete in Christo cum vestris.

Os. Myconius

vester.

Joswaldum, filium Barbarae ⁹ , quae has reddit, patrinum 10 meum, quaeso habeatis commendatum vel nomine meo.

[Adresse auf der Rückseite:] D[ominis] Heinricho Bullingero et Theodoro Bibliandro, suis in domino fratribus admodum venerandis.