Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[1563]

Christoph Rotacher an
Bullinger
Frankfurt am Main,
13. September [1541]

Autograph: Zürich StA, E II 441, 638r.-v. (Siegel) Ungedruckt

Es beschämt ihn, Bullinger wegen einer so üblen Sache um Vergebung bitten zu müssen; hat die ermahnenden Briefe durch Christian [Hochholzer]und Johannes [Pontisella]empfangen; ist sich seiner großen Schuld bewusst, auch wenn es die Frau [Barbel Esslisperg] war, die ihn verführt hat, und gelobt Besserung. Bullinger ist über die Lage falsch informiert; die betreffende

c Teilweise auf das nicht mehr vorhandene Verschlussband geschrieben.
5 Erasmus Ritters Brief ist nicht erhalten, vgl. aber die am 27. August an Bullinger und Vadian gesandten Warnungen Ritters (oben Nr. 1559 bzw. Vadian BW VI 68).
6 Ruprecht von Mosham.
7 Zu den Einzelheiten vgl. oben Nr. 1559.
8 Heinrich Linggi.
9 Sebastian Grübel.
1 Das Jahr 1541 ergibt sich aus Bullingers Brief an Oswald Myconius vom 31. August 1541, oben Nr. 1561, der Rotachers Affäre erwähnt.

Frau hat ihn zwar vor Gericht gebracht, Rotacher ist aber frei [und muss sie nicht heiraten]. Wie auch Hochholzer und Pontisella ist er unsicher, wie die Worte Bullingers und [Johann Jakob]Ammanns gemeint waren; sie alle sind der gleichen Meinung wie [Oswald] Myconius, dass er mit den anderen nach Marburg ziehen könne; wenn er zum nächsten Frühling nach Zürich zurückgerufen werden soll, wird er gehorchen in der Hoffnung, dass bis dahin die Gerüchte über ihn etwas abgeflaut sind. Gruß.

S. Non ignoro, vir omnium humanissime, quod sit hominis impudentis in causa pessima a viro omnium optimo patrocinium rogare. Proinde hanc mihi condonari impudentiam cupio necessitate ita postulante. Literas 2 ego vestras accepi a Christiano et Ioanni de Pontasella 3 , fratribus nostris, ac illas satis acerbas, attamen (ut fateor) me dignas. Peccavi enim admodum grave 4 cum contra dominum deum, quod meam supra modum vexat et angit conscientiam, sed ipse mei misereatur, quod spero ac credo fieri, si paenitentiam egero, quod et a absque dubio fiet, tum contra vos parentes meos, qui me non minimis hactenus aluerunt impensis et adhuc alunt ac illis quidem ecciesiasticis; proinde animus meus horrescit abhorrens ab ipsa malorum meorum commemoratione. At, quicquid feci (non conabor tamen meum excusare peccatum, ne gravius impudentia peccem), non ex destinato aut libidine b factum est; verum ad hoc tam grave peccatum vi ipsius temerariae lupae 5 sum coactus et impulsus. Me sequuta est per aliquot septimanas alliciens me tum c verbis tum etiam muneribus, quae ta en nunquam accipere volui, sed semper neglexi, testis est dominus. Postremo hisce omnibus se nihil efficere cum videt, meum (nuda prorsus) accessit lectum taliter se gerens, ut turpe sit dicta et hanc ob causam dicere ommitto. Ad hunc se gerens modum sum lapsus, et utinam lapsus non essem, sed factum infectum fieri nequit, sed pensari multis in modis cum bonis moribus tum quoque vita meliori, quod absque dubio sentietis experieminique. Si enim d unquam aliquid ad vestrum feci placitum, quamvis hic gravissime errarim, faciam in posterum volente domino.

Quapropter, d. Bullingere -patrem enim te appellare non audeo, quonjam, ut filium decet, non egi -, te omnesque rogo atque supplico, mihi hanc, in quam incidi, miseriam condonetis. Ego e contra curabo, vestra e ut fruar benevolentia nec merito indignari mihi possitis. Sapiam nunc, sed utinam sapuissem prius, attamen sero sapiunt Phryges 6 . Quae scribis de uxore, 7

a et über der Zeile nachgetragen.
b Vor libidine gestrichenes incontinentia.
c Vor tum gestrichenes ad.
d Vor enim gestrichenes zweites enim.
e In der Vorlage korrigiert aus vestrarn.
2 Nicht erhalten.
3 Christian Hochholzer und Johannes Pontisella, Rotachers Studienkollegen.
4 Rotacher hatte sich an einer Magd von Oswald Myconius, Barbel Esslisperg, vergangen; vgl. oben Nr. 1561, 22-25, und
unten Nr. 1566, 12-15.
5 Die Rede ist von Barbel Esslisperg, vgl. oben Nr. 1561, Anm. 12.
6 Der Hinweis auf die sprichwörtliche späte Weisheit der Phryger entstammt nach Cicero einer römischen Tragödie mit dem Titel "Equus Troianus"; vgl. Cicero, Epistolae familiares, 7, 16, 1, Adagia, 1, 1, 28 (LB II 37f); Otto 278, Nr. 1410.
7 Zum Gerücht, Rotacher habe inzwischen geheiratet, vgl. unten Nr. 1566, 15.

false ad te sunt relata, quantum ex literis intelligo vestris; ab eadem enim illa, cum qua concubui, vocatus f sum g in ius, a qua tamen sum liber. 8

De mutando loco Greek usus es, quam interpretari non usque adeo potui. Christianus et Ioannes interpretabant non prohibitum h esse cum ipsis proficisci, sed illud prohiberi, aliis ne me subiiciam et vestrum derelinquam stipendium. Ammianus 9 praeterea in mandatis dederat, ut mihi dicerent, si affectarem discedere, liberum esse una cum ipsis proficisci. Hisce non satis confidebam; consului et d. Myconium, qui idem ad hunc modum interpretabatur vestra scripta. Huius sequutus consilium me cum Christiano et

|| Ioanni 638v. recepi Marpurgum. Manebo illic, quoad vobis placuerit; sin vero vocabor ad proximum ver, ero vobis obediens absque omni responsatione, quamvis velim i prius de me famae oblivisci, ne in ore essem omnium et etiam scandalum, quod tamen vix fieri potest. Sed vobis quicquid placuerit, et mihi placebit.

Tu vale et me tibi commendatum habeas et etiam in precibus tuis. Vale iterum.

Francfordiae, 13. septembris.

Tui observantissimus Christophorus

Rotacherus.

[Adresse auf der Rückseite:] Syncero gravissimoque viro d. Heinricho Bullingero, Tigurinae ecclesiae archiepiscopo, domino suo observando. Zürich.