Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[1099]

Simprecht Vogt an
Bullinger
Schaffhausen,
7. Februar 1538

Autograph: Zürich SIA, E II 359, 2756 (Siegelspur) Ungedruckt

Daß [die Pfarrer von Schaffhausen] erst jetzt von sich hören lassen, liegt teils an ihrer Scheu, teils auch daran, daß Vogt zusammen mit [Heinrich]Linggi persönlich nach Zürich kommen wollte; nun veranlaßt sie aber die Abendmahlsfrage zum Schreiben. Das Verhalten gewisser Leute in dieser Sache bereitet ihnen Sorge. Kürzlich hat der Rat Briefe von Luther und von Bucer erhalten, und die Pfarrer möchten nun ihre Stellungnahme mit den Zürchern abstimmen; mit ihnen wissen sie sich einig, obwohl Schaffhausen entgegen dem Wunsch der Pfarrer das Schreiben [der reformierten Städte] an Luther nicht unterzeichnet hat. Linggi schreibt krankheitshalber nicht selbst. Vogt bittet um Nachricht über die Vorgänge in der Berner Kirche. Grüße.

Gratia et pax a deo patre per Christum dominum nostrum. Amen.

Tandem tempus est, ut ad tam amicam et humanam tuam adhortationem scribamus, Heinriche candidissime, cum toties non solum obtuleris amicitiam familiaritatemque tuam, sed et literis 1 nos inhortatus sis, quo mutua scribendi vicissitudine amicitiam nostram firmam satis, ut spero, non tamen tam notam, exacueremus. Quo minus autem hucusque ad te scripserimus, facit partim pudor praeposterus forsan (satis enim erga quosvis declaras humanitatem tuam) animusque suae sibi infantiae conscius, partim, quod hucusque semper in animo versaverimus, ut quacunque oblata occasione ego et Lingkius 2 te fratresque Tigurinos inviseremus. Iam enim semel nos accinxeramus itineri, sed temporis iniuria nos ab incepto coegit desistere, cum iam aliquantum viae confecissemus. Nunc vero se offert occasio tam oportuna, ut non possimus (quoniam iter nostrum hucusque praepeditum est), quin ad vos scribamus. Ea est de re eucharistiae, quam tu prius ansam arripuisti tuam erga nos familiaritatem ac amicitiam per literas significandi 3 .

Videmus, vir integerrime, ac, proh dolor, magno cum ecclesiarum damno experimur quosdam non tam candide in hoc agere negocio. Videmus item, quod boni exautorantur, minus firmi (quos tamen firmissimos existimassemus) nutant 4 . Ii, qui pacis evangelium toti mundo offerre debebant, non parva in ecclesia dissidia generant aut saltem dissidiorum fomites aliis suppeditant. Nuper vero senatui nostro oblatum est 5 rescriptum mentis Lutheranae in negocio eucharistiae 6 . De quo quid iudicemus, praesertim vero de

1 Die Briefe, auf die sich Vogt bezieht, sind nicht erhalten.
2 Heinrich Linggi.
3 Vgl. HBBW VI, S. 463, 2-5.
4 Vogt spielt auf die Ereignisse in Bern an;
vgl. etwa HBBW VII, Nr. 1084.
5 Die nachfolgend erwähnten Dokumente wurden vom Basler Rat nach Schaffhausen übermittelt; s. EA IV/1c 933 zu y.
6 Siehe oben Nr. 1096, Anm. 1.

expositione Bucerana 7 , nondum liquet. Malumus enim, ne aut temerarii aut praefracti videamur, tuum, Theodori 8 , Pellicanique ac Leonis 9 iudicium audire quam nostram temeritatem ostendere. Illi expositioni, quam prius obtulistis Lutheranae factioni 10 , tam abest ut repugnemus repugnaverimusve prius, ut toti dudum in vestram sententiam pedibus descenderimus 11 . Neque a nobis stetit, quo minus et nos a subscripserimus, sed a senatu nostro 12 , qui qualis sit, tuipse nosti, a quo neque ullo conatu impetrare potuimus. ut et ipse una vobiscum subscriberet. Sed de his satis. Iam hoc superest, ut pro eruditione, iudicio et candore vestro nos per literas 13 certiores faciatis, quid acturi sitis quidve responsuri ad Lutheri scripta. Existimamus enim senatum nostrum in hac re forsan nostram exacturum sententiam. Si igitur vobiscum concordes et Greek reperiamur, videbitur non parum emolumenti allaturum ecclesiae nostrae.

Lingkius laborat pleuretico morbo, alioquin ipse sibi sumpsisset scribendi provinciam. Revaliturum tamen indies speramus.

Si quid certi dignumque cognitu de ecclesia Bernana apud vos constet, rogo, per literas significato.

Salutant te symmystae mei. Saluta nomine meo fratres, in primis vero Theodorum, Leonem Pellicanumque. Vale.

Scaffusiae. 7. februarii anno 1538.

Simpertus Vogtius, minister

ecclesiae Scaffusanae.

[Adresse auf der Rückseite:] Doctrina et pietate insigni viro Heinrycho Bullingero, Tiguri [a]b concionibus, amico suo singulari. Zürich.

a et nos am Rande nachgetragen.
b Das auf das Verschlußband geschriebene a fehlt.
7 Gemeint ist das Schreiben Capitos und Bucers an die reformierten Städte der Eidgenossenschaft, das zusammen mit dem Schreiben Luthers von Straßburg nach Basel gesandt worden war (Original: Basel StA, Kirchenakten A 9, 54r.-56v.; gedruckt in: Zwa VI/I, 1934, 8-11).
8 Theodor Bibliander.
9 Leo Jud.
10 Vogt bezieht sich auf das Schreiben der reformierten Städte der Eidgenossenschaft an Luther vom 12. Januar 1537 (WA Briefwechsel XII 241-275. Nr. 4268).
11 Adagia, 2, 7, 12 (LB II 616f).
12 Schaffhausen hatte die Basler Tagung vom 12.-14. November 1536, an der das Schreiben an Luther entworfen worden war, nicht besucht (vgl. EA IV/1c 785 b und Vadian BW V 470).
13 Ein Antwortschreiben ist nicht erhalten.