[976]
Autograph a : Zürich StA, E II 336, 162r.-v. (neu: 181r.-v.)(Siegelspur) Ungedruckt
Die Basler Universität wundert sich darüber, daß [Johannes]Fries durch die Berufung in den Schuldienst an der Fortsetzung seiner juristischen Studien gehindert werden soll, und bittet Bullinger, den Zürcher Rat umzustimmen, da auch Zürich einst Nutzen daraus ziehen könnte. Außerdem ist Basel für den Aufbau des neugegründeten Pädagogiums, dessen Vorsteher Fries ist, dringend auf ihn angewiesen.
S. Miratur academia nostra 1 , quod quidam isthic non aliter favent bonis et
probis ingeniis, quam ut, postquam duriora iam et difficiliora superarunt etBriefe_Vol_07_112 arpa
nunc per amoena transire coeperunt, illi velut non bene faventes literis aut
literatis gradum sistere, ne voluptate fruantur salubriore, tentent. Frisius iam
eo processit, ut sine labore et cum ingenti delectatione, quae desunt, queat
comparare et, si quid de novo tentare fuerit animus, brevi percurrere magna
cum utilitate tum sua tum patriae, cum illi gradum revocantes in pistrinum
detrudere 2 volunt, ubi, quicquid hactenus bonarum disciplinarum adeptus
est, partim amittet, partim deteret non ita magno commodo puerorum. Taceo,
quod interim laboribus alphabetariis et pedore nocentissimo ingenium
perdet, memoriae nocebit et vitam parabit valetudinariam. Illud autem omnino
desecabitur, ne, quod animo constituerat, possit perficere, imo ne incipere
quidem. Ex quo et utilitate carebit respublica vestra non parva. Certum
est enim hac tempestate iuris civilis prudentiam adeo conducere civitatibus,
ut theologia non habeat proximiorem. Nam haec quae docet pro
voluntate dei, prosequitur illa et ita non parum adiuvat, ut species saltem
ecclesiae fiat melior atque formosior et nos minus cogamur audire male
propter evangelium non ita bene custoditum hactenus. Scis, qui prudentia
illa noverit uti apud eos recte, quibus non sunt nisi plebiscita forsitan quaedam
et consilia ex tempore sumpta, quantam possit authoritatem nancisci
quamque prodesse populo, maxime, si idem huc adhibuerit sapientiam divinam.
Accepimus autem, quam Frisius totus in hoc sit, ut, quicquid temporis
queat impetrari, daturus sit iuribus, postquam satis habeat et artium et
philosophiae et, quantum ad bene vivendum habere conveniat, doctrinae sacrae,
quamvis ab hac non sit aliter cessaturus, atque quantum permittendum
est studio iuris civilis necessario. Sic igitur sentiunt prudentes et docti viri
apud nos te in primis illa debere pro tua prudentia, maxime dum alii negligunt,
expendere et senatui persuadere, quam esset ex commodo reipublicae,
si aliquot adhuc annis Frisius Basileae perduraret, non aliter tamen, quam ut
doctior olim et utilior posset redire ad suos et multo felicius rependere,
quicquid hi beneficiorum unquam contulerunt. Sunt, quibus iste ludus 3 poterit
committi non minus utiliter quam Frisio. Nam nescio, si qua sit civitas
hodie, quae doctis iuvenibus aeque redundet. Ac docere norunt, ut quibus
docendi munus pro parte fuit hactenus commissum. Tum et uxoribus sunt
alligati, quamobrem iustius labor ille scholasticus eis imponetur quam homini
libero. Non opus est, ut hunc aut illum digito demonstrem 4 tibi. Delectum
age; nam est, ut valeas, multitudo. Invenies, per quos fiet, ut Frisius
ingenti literarum et iurium sacrorum thesauro rediturus sit quondam in
patriam, et cum decore etiam evangelii.Briefe_Vol_07_113 arpa
Caeterum, ne praeteream, quod nobis est inter prima: Credere vix poteris, quantum abitio eius nocitura foret studiis adulescentiae nostrae. Coeptum est enim paedagogium d. Grynaeo una cum Amorbachio, Oporino reliquisque doctis nostrae universitatis viris scriptore. Atque huic posteaquam Frisius est laudabiliter praefectus, sic adulescentes iam adsueverunt ad vocem eius, ad linguam, ad formulam docendi, ut aliter adimi non queat et alius supponi, quam equis iuvenibus magister, qui gressum aliquamdiu formavit ac sessorem pati docuit. Nam alio superveniente nihil non erit novum, unde quid aliud quam perditio consequetur? Igitur, cum Frisius hic manere valeat tanta cum utilitate sua, patriae nostrorumque adulescentium, imo et totius academiae, petit abs te senatus universitatis nostrae, ut tuis persuadeas utilius fore laudabiliusque, si bona venia ipsorum remittatur ad nos ille, quo II 162v. cumulatior bonis multis aliquando ad eos repedare valeat et interim instauratae nostrae academiae fundamenta sic iacere, ut ipsi laus, nobis honor et emolimentum, vobis utrunque tandem obveniat abundanter. Quod adtinet ad nos, nihil, si morem gesseritis, imponetis, ad quod ferendum non futuri simus paratissimi.
Vale cum tuis semper.
Basileae, 27. martii anno 37.
Os. Myconius ex
imperio academiae,
tuus.
[Adresse darunter:] Domino Heinricho Bullingero, episcopo Tigurino vigilantissimo, domino ac fratri in Christo plurimum observando suo.