[659]
Berchtold Haller an
Bullinger
[Bern],
11. Oktober 1535
Autograph: Zürich StA, E II 343, 81 (Siegelspur)
UngedrucktDankt für Bullingers großzügiges Geschenk und hofft, die Fortsetzung von dessen Kommentarwerk
trotz seinem bedrohlichen Bruchleiden noch zu erleben. Der Herzog von Savoyen ist zu
direkten Friedensverhandlungen mit Bern bereit; Haller will sich im Hinblick darauf für die
Interessen Genfs einsetzen, zu dessen Verteidigung trotz einem Verbot etliche Berner ausgezogen
sind. Hat von den vertriebenen Solothurnern nichts mehr vernommen. Der französische
König wird [Guillaume du Bellay] nach Straßburg senden, nachdem Melanchthon den Ruf
nach Frankreich abgelehnt hat. Haller rechnet nicht mehr mit Bullingers mehrfach angekündigtem
Besuch. Bittet um Zusendung seines nächsten Werkes gleich nach dessen Erscheinen.
S. Summo semper gaudio tuas accipio literas 1 , charissime frater, quibus quantum
refocilletur spiritus meus aliquando pusillanimis, non facile scripserim.
Sed quid interim, quod me tuis donis et muneribus ita offundis, ut non sit tantum
vel loquentiae, quo gratias agam, ne dicam rependam 2 ? Nolebam tibi oneri
esse, sed quandoquidem me sic beneficiis ornas et oneras, facilius perferam,
quod videam magis ac magis tuum in me amorem incrementum sumere. Certe
non solus sum nec pauci numero, quibus tuis et dotibus et laboribus ita inservis,
ut iamiam mirari incipiant, quomodo hactenus tuis carere potuerint. Quae
de Mathaeo illustrando scribis, vix expectare possum, ut praestes 3 , quandoquidem
quod vivo, dei bonitate et miraculo vivo. Vidisti olim caput meum
lepide impinguatum et crassum, sed nunc hernia illius magnitudinem sic excedere
cepit, ut urbem pedetentim egredi non possim, equitare multo minus,
paulatim vero serpere cogar in templum edibus vicinum, nec ulla speranda est
medicina, quam ut ventositates abigerem, quaeque eas pariunt, abhorrerem. Si
quid hic tui medici consulere possunt, lubens audiam. Domino me commisi.
Utinam huic uni vivam et moriar! Tu interim Christi ecclesiae prodesse, ut
cepisti, satage. Ipsum certe et illius spiritum in te veneror et, quoad vixero,
venerabor, quod expertus sciam, quantum me in ministerio verbi adiuveris.
Ego, quae in 4 epistolas edidisti, interim non compingam, donec reliquas absolvas,
id quod propediem futurum spero 4 .
Hodie sua se sponte legato 5 obtulit Allobrogum regulus 6 se pacis conditiones
absque arbitris cum Bernatibus initurum, modo permittant comitia in urbe
nostra fieri, forte imperatorio diffortunio territus 7 . Laborabo, ut id fiat, modo
consulam Gebennensibus. Abierant pauci milites, quidam redierunt. 18
dumtaxat aiunt esse ex nostris Gebennis. Magistratus edicto praevenit 8 .
Interim nec verbum de Salodorensium exulibus accaepi, quandoquidem
sentiunt Bernates illis non minus adversos quam vos.
Gallum brevi missurum Argentinam dominum de Lange iam dudum intellexi,
quandoquidem Melanchthon etiam publica fide Gallias adire renuit 9 .
Caeterum, quod multoties mihi tui ad nos spem facis, desperatiorem huius
me reddis, dum videam toties hoc institutum tuum impeditum.
Vale et, si tua excudantur, mone Froschouerum, ut pro sua in me charitate
mittat.
Infaelici illa 11. octobris die 10 anno 1535.
Tuum minimum nummisma 11 .
[Adresse auf der Rückseite:] M. Heinrico Bullingero, Tiguri Christum syncaerissime
docenti, fratri charissimo.