[308]

Kaspar Megander an
Leo Jud und
Bullinger
Bern,
23. Dezember 1533

Autograph: Zürich StA, E II 343, 24. Siegelspur. -Ungedruckt

Die Lage in Bern ist für die evangelische Sache günstig. Unerschrocken bereitet man sich auf die Auseinandersetzung mit den Feinden vor. Auch von Zürich vernimmt man großartige Leistungen. In der Krise von Solothurn erwiesen sich Bern und Zürich als wahrhaft herrliche Streiter Christi; nichts haben sie erreicht! Die Not der verfolgten Glaubensbrüder ist groß, viele flüchten, andere harren aus und bleiben

21 Der Rat der Zweihundert, der Große Rat.
22 Der Solothurner Gesandte war Hans Doben, Bauherr; zu den Verhandlungen in Luzern am 16. Dezember 1533 s. EA IV/1c 228-231.
23 Niklaus Wengi, Urs Thoman, Hans Wallier und Hans Hugi, s. EA IV/1c 232.
24 Zu den Verhandlungen in Bern am 19. Dezember 1533 s. EA IV/1c 232f.
25 Die nächste eidgenössische Tagsatzung fand am 15. Januar 1534 in Baden statt, s. EA IV/1c 259-268.
26 Siehe oben S. 271, 23f und Anm. 13.
27 Gemeint sind wohl die Mitglieder des Kleinen Rats von Bern.
28 Zur Basler Delegation s. oben S. 263, 1-6.
29 Christian Danmatter.
30 Oben Nr. 305.
31 Unbekannt.
32 Bullingers Kommentar zum 1. Korintherbrief erschien im Juni 1534 (HBBibl I 53).

unerschüttert in ihrem Glauben. Die Zürcher sollen im Streit Peter Hubers mit Hans Edlibach vermitteln. Grüße. Christoph [Froschauer]hat Meganders Anfrage wegen des Druckes seines Epheserbrief-Kommentars nicht beantwortet.

Gratiam a domino.

De rebus nostris non est, ut vobis plura scribam. Satis enim honesta et pia facie omnia peraguntur. Paramus nos et accingimus indies adversus hostes nostros 1 , quos plures nobis esse nemo non pernovit. At animo intrepido et invincibili nos omnia effecturos spero, quid dicam, Christi nostri gratia et auxilio superaturos. Video enim, ni fallor, non solum senatum populumque nostrum, sed plebem quoque agri et dicionis nostrae ad Christi gloriam patriaeque tuicionem plane promptum et accinctum. Nob hic significare vobis, quae de Tigurinis meis subinde percipimus, facta profecto forcia, magnifica et Christo digna.

In negocio Solodorens[ium]2 utrinque, hoc est, et nos et vos acerrimos Christi patronos et defensores ostendimus, praesertim, modo vera sunt, quae feruntur, aerarius noster 3 et Habius 4 , egregii oratores illi. Ita fit, quin magistratus hypocrita Christi evangeliique tutelam suscipit. Patitur Christus et perquam misere apud Solodorum ab urbe plane pulsus et proscriptus est, eiusque professores iusto numero ad nos, Basile[am], Biel[am] agrumque nostrum hinc inde commigrant. O miseria, o calamitas! Vae homini, per quem haec facta et neglecta sint! Sunt praeterea, ii inquam, quos sedicionis authores incusant, qui suis de rebus et causa non quicquam agi, ne ad agend[um] diem indici volunt, nisi Christus locum habeat apud Solod[orenses]. Tanta fuit hominum hucusque constantia. Hoc tandem est profiteri Christum. Orandus est deus, quo homines illos confirmet et corrobo[ret].

Caeterum, charissimi fratres, Petrus Huberus, hypodidas[calus] noster - nescio quid causae aut negocii illi sit cum Ioanne Edlib[ach], propraetore Frowenfeldensi - multum vos orat rogatque, ut si fieri possit -potest quidem facile -, scriptis et precibus vestris apud eundem agatis perficiatisque, quo iure, si quod habet adversus hominem, cedat, causam ponat, negociumque componetis, ne homo miser subinde ita agitetur suaque expendere et consumere cogatur alias miseria et pauperie summe pressus 5 . Rogo et ego vos hominis nomine plurimum vehementerque hoc suum negocium, idque adeo vobis comendo, ut isthic faciatis hoc, quod poteritis. Poteritis quidem multum. Oro nihil, nihil vobis pocius esse sinatis, quo senciat nostra ad vos scripta non vulgaria fuis[se].

Valete.

Bernae, 23. decembris anno 33.

1 Gemeint sind die katholischen Orte.
2 Zu den Einzelheiten der Unruhen in Solothurn s. Haefliger 166-199 und oben Nr. 283. 285. 286. 288.
3 Der Berner Seckelmeister Bernhard Tillmann
4 Johannes Haab. - Tillmann und Haab trugen als Leiter der Berner bzw. Zürcher Schiedboten zur Lösung des Solothurner Konflikts bei, s. EA IV/1c 175. 177. 180. 185. 190.
5 Um was es sich bei der Mißhelligkeit zwischen dem aus Frauenfeld stammenden Huber und Edlibach im einzelnen gehandelt hatte, ließ sich nicht nachweisen. Vielleicht gab die von Huber erhoffte, ihm aber nicht zugekommene Unterstützung aus dem Thurgauer Klostergut Anlaß zum Streit, worüber er sich schon 1532 bei Bullinger beklagt hatte, s. HBBW II Nr. 95.

Salutabitis custodem 6 , Pellicanum, Theodorum 7 et fratres omnes. Salutant ecclesiae nostrae fratres vos plurimum.

Megander totus vester.

Christopherus 8 requisitus de imprimendis in epistolam Pauli[nam]Ephe[sinam]9 a nobis conscriptis nihildum respondet.

[Adresse auf der Rückseite:] Leoni et Bullingero, fratribus suis apud Tigurum charissimis.

Projektseite
Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung