[2501]
Oswald Myconius
an Bullinger
Basel,
15. Juli 1546
Autograph: Zürich StA, E II 336a, 235 (neu: 253)(Siegelspur)
UngedrucktAuf Myconius' letzten Brief [Nr. 2491] hat Bullinger vermutlich wegen des durch die [Badener]
Tagsatzung eingetretenen Botenmangels noch nicht antworten können. — Myconius
hatte Bullinger nach den Nürnbergern gefragt. Inzwischen hat er nichts Gutes über sie erfahren.
Sie bleiben sich in ihrer Geschwätzigkeit gleich! — Herzog [Moritz] von Sachsen soll
heimlich aus Regensburg abgereist sein, daheim gegen die Treulosigkeit Kaiser [Karls V.]
wüten und ganz in Waffen sein. Möge es gut ausgehen, auch für die anderen evangelischen
Fürsten! — Ein aus Regensburg kommender Basler Ritter [...] berichtete, dass [Karl V.] und
sein Bruder [König Ferdinand] die Hochzeit der Tochter [Ferdinands], [Anna von Österreich],
mit [Albrecht], dem Sohn [Herzog Wilhelms von]Bayern, fröhlich feierten, und dass
der Kaiser gesagt habe, dass er nicht wisse, warum die [Schmalkaldener] so rührig sind, wo er
ihnen doch nicht schaden wolle. Myconius geriet zuerst außer sich, entgegnete aber dann, dass
er diesem Fuchs mit Gottes Beistand seine Meinung sagen würde, wenn es in seiner Macht
stünde. Hält er denn die Deutschen für dumm? — Ein Fuhrmann [...] berichtete über die
[Niederlande]. Die Schwarzen Reiter, die Karl V. [dem König Heinrich VIII. von]England
[gegen Frankreich] zur Verfügung gestellt hatte, sollen nach Spanien verschifft worden sein.
Der Weg nach Basel war aber sicher. Man weiß außerdem, dass Straßburg dem [Landgrafen
Philipp von] Hessen Söldner schickt. — Gestern wurde erzählt, dass das Städtchen Füssen
zusammen mit drei Burgen von einem Heerführer [Sebastian Schertlin]eingenommen worden
und das kaiserliche Heer von dort nach Bayern entwichen sei. — Manche erwarten nichts
Gutes von den Fünf Orten. Doch Genaueres wird Myconius nach Abschluss der [Badener]
Tagsatzung erfahren. Wenn nur die [Fünf Orte] begreifen würden, dass Karl V. mit seinem
Brief an die [Eidgenossen] nichts als Zwietracht stiften will! —Pasquill auf Karl von Gent.
S. Ad postremas 1 taces; quod non miror propter comitia 2 , ut quae videntur in
causa esse, cur tabellarii isthinc ad nos nulli.
Quesieram de Nurenbergensibus; 3 verum de eis novi, quae nolui. Sunt isti
sui similes. Nunquam mihi placuerunt. Praeter enim loquacitatem nescio, si
quid aliud habeant, unde queant esse vel in speciem aliquid. 4
Quesieram et de duce Mauricio 5 , sed interea sic accipio: Quatuor tantum
equis e Ratisbona clam elapsum 6 et nunc domi saevire contra caesaris 7 perfidiam
et esse totum in armis; quod illi felix faustumque sit ut reliquis etiam
principibus, qui ab evangelica stant iustitia, exopto.
Sed audi, quid narret civis Basiliensis, eques auratus 8 , e Ratisbona recta
veniens. Caesar, inquit, cum fratre 9 laetus vivit. Nuptias celebrant pro more.
Iunxit enim Bavarus 10 filium suum 11 filie regis 12 . De bello nihil, nisi quod
caesar dicit: "Quid agunt illi 13 ? Quis excitat, cum nec ledam ego, nec ledere
tentem?"Equidem his auditis prae iracundia loqui non valui, donec tandem
nonnihil restituto verba huiusmodi exciderent: "Wenn ich were, der ich nit
bin, 14 es müste 15 mich der Carli nit also verachten. Ich wett imm uff d'hochzytt
kon 16 , es warte mirs dann gott 17 . Sol man Tütschland also äffen 18 ?"
Utitur vulpes suis artibus. 19 Nam tedium incutere tentat nostris, si sic tandem
inopinantes queat obprimere. Sed spero dominum daturum consilium, quo
tandem versipellis 20 eiiciatur.
Auriga 21 vehens sarracenos 22 rogatus, quid rerum geratur in Germania
Inferiore 23 respondit: "Nihil, nisi quod equites nigri 24 , qui hactenus militarunt
Anglo 25 missi a Carob, transfretant in Hispaniam, ubi caesare opera
eorum opus habet. Iter fuit alioqui nobis tutum." Haec ille, cum constet
Argentinenses subinde milites ad Hessum 26 mittere, non certe sine causa.
Heri relatum oppidum Fiessen 27 occupatum a duce 28 curn tribus arcibus 29 .
Et exercitum caesaris ibi collectum evasisse profectumque in Bavariam, ducern
autem subsequi. Nescio, verum sit annon.
De Quinquepagicis divinant quidam non bene. Certi nihil audio tamen 30
Expecto comitiorum finem. 31 Nisi rem praesentem recte consideraverint,
fieri potent, ut in malum id cessurum sit totius patriae. Utinam intelligerent
Carolum nihil aliud literis suis 32 ad nostros voluisse quam fovere dissidiurn
inter nos! Abeat, quo dignus est!
Tu vale in Christo cum tuis et fratribus omnibus. Basileae raptim. 15. iulii
anno 1546.
Pasquillus ad Carolum Gandavurn 33
Quando Germanarn statuisti perdere gentem
Et vis tutoris proditor esse loco,
Vaticinor tibi te pro tam crudelibus ausis
Materni proavi 34 fata manere tui.
Os. Myconius
tuus.
[Adresse auf der Rückseite:] D. Heinricho Bullingero doctissimo, fratri ac
domino in Christo suo. Z[unic]h a .
der Kaiser die Schmalkaldener angreift;
s.
EA IV/ld 659 k.