[226]
Ambrosius Blarer an
Bullinger
Konstanz,
23. Mai 1533
Autograph: Zürich StA, E II 357, 5. Siegelspur. -Gedruckt: Blarer BW I 395fFreut sich über den ihm von Froschauer überbrachten Brief Bullingers, in dem über die Verständigung
mit Bucer berichtet wird. Konstatiert Luthers zurückhaltende Stellungnahme in dessen Vorrede zum
Glaubensbekenntnis der Böhmischen Brüder. Die Einigung im Mandatstreit bereitet Sorge. Froschauer
wird über die Verhandlungen zwischen den Konstanzern und dem Bischof berichten. Grüße.
Gratia Christi tecum.
Reddidit nobis literas tuas 1 typographus vester 2 , clarissime Bullingere, quae non
credas quanto gaudio nos perfuderint, quando rescire hactenus non licuit, ecquid
Bucerus ille noster, syncaerum et dei amantissimum pectus, apud vos promoverit 3 .
Conatum certe ex ipso iam prius didiceramus. Agimus igitur gratias per communem
servatorem coelesti patri, qui praesens vobis numen adfuit, ut gliscens nonnihil discordia
in tam dignam viris bonis et christianis concordiam, idque tempestiviter, desineret
4 , ac obnixe precamur, ut ingens hoc bonum fovere perpetuumque esse velit.
Quod ad loquendi formulas adtinet, non admodum refert, quibus utamini, modo de
re ipsa et summa negotii conveniat. Facile permittenda in istius modi sua cuique ecclesiae
libertas, cum sint alia aliis commodiora. Quatenus vero Lutherus huic sententiae
subscribat, ipse quoque nondum satis perspicio, nisi quod ea, quae iam in rationem
fidei fratrum Bohemiae praefatus est 5 , omnino modesta et nobis proxime accedere
videntur, praesertim cum is libellus, quod scis, ante sesquiannum editus 6 ,
puto, nostris quoque cum in aliis multis, tum vero praecipue in caenae dominicae explicatione
perplaceat. Mirarer profecto, quo consilio nunc primum libellum hunc
aedendum curasset, quem iam dudum aeditum ignorare non potuit, nisi quod existimat,
id quod res est, se minore offensaculo suarum ecclesiarum pedem referre
posse, si Bohemorum sententiam probet, quam si nobiscum, quos adeo praeter ius et
decorum parum christianice apud omnes fere traduxit et proscidit, aperte iam in
gratiam redeat, et dabimus hoc homini alias tam multis nominibus de Christi ecclesiis
bene merito. Tu mihi vicissim, quid istic de hac praefatione sentiatis, indica.
Conventa inter vos et Quinquepagicos 7 subobscura mihi videntur, vereorque plurimum,
ne praeiudicio vestris alicubi futura sint. Dominus firmam esse velit hanc
qualemqualem pacem.
Quae nostri cum episcopo 8 et huius complicio hisce diebus per constitutos utrinque
Schrift «Rechenschaft des Glaubens,
der dienst und Ceremonien, der Bruder jn
Behemen und Mehrern ...» verfaßte Luther
ein Vorwort (WA XXXVIII 78-80), dessen
friedlicher Tonfall die Zwinglianer
überraschte, s.
Köhler, ZL II 313f. Luther
betont hier, «das man nicht umb wort und
rede zancken sol, wo sonst der sinn und
meinung nicht widdernander streiten» (WA
XXXVIII 78, 15f); vgl. noch oben S. 86, 82f
mit Anm. 35.
arbitros egerint 9 , Froschoverus vester vere vobis narraverit. Nos domini voluntatem
ut in aliis, ita hic quoque agnoscimus et complectimur. Is te nobis, mi charissime
et optime frater, quam diutissime servet.
Saluta Pellicanum, Leonem 10 , Theodorum 11 , Carlostadium cum caeteris. Salutant
te et illos Zuiccius 12 cum suo pariter et meo germanis fratribus 13 ac caeteris. Commendate
nos Christo, in quo bene vale.
Constantiae, 23. maii 1533.
Tuus Ambrosius Blaurerus.
[Adresse auf der Rückseite:] Ornatissimo viro domino Heinrycho Bullingero, Tiguricensis
ecclesiae antistiti vigilantissimo, observando fratri in Christo.