Projektseite Bullinger - Briefwechsel © Heinrich Bullinger-Stiftung
Textbreite
Schriftgröße
Kapitel 

[1637]

Oswald Myconius an
Bullinger
Basel,
20. Juni 1542

Autograph: Zürich StA, E II 343a, 245 (Siegel) Ungedruckt

Weiß nicht, ob die schlechte Nachricht über Leo [Jud] wahr ist; bittet Bullinger, für die Gesundheit von Theodor [Bibliander]besorgt zu sein. Der neugewählte Basler Bürgermeister Hemmann Offenburg hat sich -jedenfalls in Kirchensachen -noch kaum profiliert. Angeblich sind die ersten eidgenössischen Söldner im Dienst des französischen [Königs Franz I.]gefallen; Myconius fürchtet Gottes Zorn über die Eidgenossenschaft und ruft zur Buße auf ohne Gehör zu finden. Der Franzose soll den Türken unglaubliche Summen gezahlt haben; sein Untergang wäre trotzdem zum Schaden Deutschlands. Die Eidgenossen werden erneut zur Türkenhilfe und zur Restitution Savoyens gedrängt. Myconius hat Johannes Hospinian wegen seiner Stellensuche an die Universität gewiesen und sich für ungeeignet erklärt, ihm bei der Brautwerbung zu helfen. Grüße.

De Leone 1 accepi, quae nollem 2 ; ignoro tamen, vera sint necne. Theodorum 3 aiunt iterum febricitare, quamobrem doleo. Debebat ille vir consiliis bonorum amicorum obsecundare 4 , ne ex his foret, de quibus commune dictum: "Qui non admittit consilia, ei non potest subveniri."5 Audio deinde, quod thermas sit petiturus; caveat, suaderem, nisi id faciat medicorum doctissimorum ac fidelissimorum consilio. Haec non dico, nisi quod de viro sum valde sollicitus; nam ei timeo. Quur autem ad te potius haec quam ad ipsum, facit authoritas apud eum tua; arbitror enim, quae tu consules a , ipsum recepturum. Quaeso te, ut servare, quantum in te est, hominem studeas.

Habemus et nos consulem novum designatum 6 , Hemmanum de Offenburg 7 . Si recipiet, expectabo, qualiter se gesturus sit. Nescio, si quid aliud praeter familiae nobilitas commendarit. Vir est in negociis mundi prudens et haud segnis. In rebus dei hactenus non multum laudis tulit, quamvis erga

a Korrigiert aus consulas.
1 Leo Jud.
2 Jud war am Vortag gestorben; vgl. unten Nr. 1638 und HBD 31, 3-6.
3 Theodor Bibliander.
4 Myconius hatte bereits mehrfach gemahnt, Bibliander sollte sich mehr schonen; vgl. oben Nr. 1626, 2-5. 11f; 1630, 4-7.
5 Vgl. Wander III 1484, Nr. 4; 1486f, Nr. 61.
6 Zu den Bürgermeisterwahlen in Zürich und Basel vgl. oben Nr. 1636, 1-7.
7 Hemmann (Henman) Offenburg, von Basel, gest. 1559, gehörte ab 1499 dem Rat an. Als Anführer der Basler wurde er in der Schlacht bei Marignano (1515) schwer verwundet. Viele Jahre lang war er Landvogt auf der Farnsburg (Kt. Basel-Land); das Bürgermeisteramt versah er nur während zweier Amtsperioden (1542 als neuer, 1543 als alter Bürgermeister). - Lit.: Gast, Tagebuch 158, Anm. [62]; Amerbach, Korr. VI 251, Anm. 4; HBLS V 340.

parochos ruris, qui eius imperio subfuerunt b , mirabiliter humanum indicarit animum, at parum efficaciter. Dominus ei det gratiam.

Venit nuncium heri ad nos primos, qui ex nobis ad Gallum 8 procurrerunt, ad unum caesos. Tu dic, si quid habes veri, cum primum poteris. Videor mihi videre consilium dei: Helvetiam satis gloriosam extitisse, imo satis durasse. Equidem clamo, ut populus ad poenitentiam se convertat, sed frustra. Doleo nec habeo hic condolentem, adeo mentes hominum sine auribus sunt. Bene cum illis agetur, qui norunt deum, quicquid accidat sive bonum sive malum. Orabimus, ut cognitionem sui in nobis adaugeat.

Mercator 9 quidam famosus divulgavit auri tantum in Turcas expensum a Gallo, ut, si dicas, nemo sit crediturus. 10 Et hoc est eum esse regem christianissimum 11 ! Miraculi loco apud me est, quod dominus tanto tempore permittit illum contra se furere, quamvis sciam finem non diutius mansurum. Mallem interea tamen bonum esse quam perire, atque id propter regnum eius; nam hoc durante manebit libertas Germaniae, eo perdito et libertas haec perdita est. Sic sunt adfectus hominis etc.

Evocamur, audio, iterum contra Turcam 12 . Repetitur a duce Sabaudia 13 ; minae sunt, nisi ubique obtemperemus. Aliquid fiet tandem.

Tandem Io[annes] Hospinianus venit et conditionem quaerit, quae tamen non est. Equidem propterea dimisi ad academicos; si abiit, nescio. 14 Petiit dein, ut adsim in sponsalibus, quae res tam est a me aliena, quam quod est maxime. Quocirca non erat, quod responderem, nisi me esse ad eiusmodi negocia ineptissimum; melius igitur esse, ut absim quam adsim, ne noceam, cum prodesse non possim. Iniquius, audio, tulit recusationem hanc; verum scio, si sciret, quam egerim ex animo, succensere non posset. Expecto, quid sit futurum.

b Korrigiert aus subsunt.
8 König Franz I. von Frankreich.
9 Unbekannt.
10 Das Gerücht ist in dieser Form unzutreffend; bei den Verhandlungen eines französischen Gesandten in Konstantinopel ging es vielmehr um türkische Truppen und Gelder, mit denen Frankreich gegen den Kaiser unterstützt werden sollte; vgl. Ion Ursu, La politique orientale de François I er (1515-1547), Paris 1908, S. 138-140.
11 Zum Titel "rex christianissimus" s. HBBW XI, S. 137, Anm. 10.
12 Sultan Suleiman I. - Die Badener Tagsatzung vom 19. Juni wandte sich gegen Versuche
des Konstanzer Bischofs und der schwäbischen Reichsstände, die Türkensteuer auch in der Eidgenossenschaft einzutreiben; s. EA IV/1d 150 d. 155 x.
13 Die Forderung Herzog Karis III. von Savoyen nach Rückgabe der eroberten Gebiete, die auch von König Ferdinand und den deutschen Reichsständen unterstützt wurde, war ebenfalls Gegenstand der Verhandlungen in Baden; s. EA IV/1d 151 g (vgl. 142 a sowie RIA JR XII/2 1116f).
14 Hospinian immatrikulierte sich am 12. November an der Basler Universität und wurde am 13. Dezember Professor für Rhetorik und Griechisch; s. Basel, Matrikel II 30, Nr. 25.

Vale in Christo cum tuis omnibus, cum Theodoro, Pellicano, Gaspare 15 , aliis.

Basileae, raptim, 20. iunii anno 1542.

Os. Myconius

tuus.

[Adresse auf der Rückseite:] Domino Heinricho Bullingero theologo, in domino suo. Z[ür]ich c .