[1032]
Autograph a : Zürich ZB, Ms F 62, 455r.-v. (Siegelspur) Ungedruckt
Daß Bullinger meist mit seinem Amtskollegen Megander, Rhellikan seinerseits eher mit Bibliander korrespondiert, wird ihrer Freundschaft keinen Abbruch tun. Bittet um Förderung des Anliegens von [Christian] Hospinian, der unter Aufsicht seines Bruders Johannes in Tübingen studiert und dazu auf den Erlös eines von seinen Vorfahren gestifteten Kelchs zurückgreifen möchte; Gott liebt jene, die für Witwen und Waisen sorgen. Berichtet über Machenschaften von Anhängern Bucers, die vergeblich versucht haben, Megander, Erasmus [Ritter] und ihn selbst aus Bern zu verdrängen. Grüße.
Salutem et tranquillam conscientiam per Christum servatorem.
Quod rarius alter alteri scribit, doctissime Bullingere, ego in eam, quam debeo, partem accipio, quippe quod gravioribus et studiis et occupationibus distinearis, quam ut mutuis literulis cum amico ludere possis, praesertim cum interim tibi, quantum ad offitium adtinet, parem habeas Megandrum nostrum, quocum seria ecclesiae negotia tractes. In quibus sane tuis scriptis me adeo non negligis, ut non tantum amica salutatione me impertias, verum etiam secreta quaedam communicanda esse mones. Quo fit, ut nihil de meo erga te amore decedat. Nec est, quod metuam tuum erga me ullo scribendi silentio imminutum in. Ea nanque est tibi humanitas, prudentia et ingenii dexteritas, ut nihil sinistrum de amicorum silentio suspiceris, nedum consulto impingas. Sic enim nimirum apud te cogitas: Quod Bibliander et Rhellicanus, amici tui, ultro citroque inter se missitant literas 1 , aequum est. Decet nanque bonarum literarum professores invicem scribere. Et hoc minus te negligi cogitas, quo nullae tantum non a me scribuntur literae, quas tibi Theodorus noster non communicet.
Cur autem nunc tibi scribere in animum induxerim meum: Pietas erga socrum meam viduam 2 impellit. Ea nanque cum duos habeat filios literarum studiis dedicatos, unum iam iuvenem ac belle in musarum castris progressum, quem ego a primis institui rudimentis 3 , alterum 4 adhuc ephoebum,
quem me quidem invito, sed non invita pueri Minerva 5 studiis mancipavit. Steiniae nanque Tigurinorum sub Leonardo 6 praeceptore aliquo usque in grammaticis elementis profecit. Nunc vero per anni spatium multo magis sub germani sui fratris Ioannis Hospiniani auspitiis Thubingae b profecit 7 , adeo ut non impolitas scribat literas. Illum itaque cum matris viduae tenuitas amplius in literarum studio fovere nequeat, me interpellavit, ut ipsius causa tibi scribam, quo ei causam apud senatum Tigurinum agenti adsis ac patrocineris. Petitum nanque veniet, ut 30 aurei, quibus aureus calix a maioribus suis coenobio Steinensi consecratus divenditus est 8 , restituantur ac in pueri studia tanquam in verum usum c iuxta testatoris voluntatem convertantur 9 .
Cum enim is, qui legavit, gloriam dei et ecclesiae commodum respexerit, haud dubie et hoc et illa non magis quam literis honestis et literatis promoveri in ecclesia potest. Neque vero opus est, ut te pluribus adhorter ac equo (ut dicitur) currenti calcaria addam 10 . Etenim non dubito, quin honestae viduae et pupilli tibi sint quam commendatissimi. Quum enim ex propheta Esaia cognitum habeas, quantopere deus illos iudices oderit, qui viduarum ac orphanorum causam non admittunt 11 , e contrario coniicis, quam chari sint ii, qui hos iuvant et causam illorum non oscitanter audiunt. De his hactenus.
Caeterum non est, quod ecclesiae nostrae statum tibi perscribam; id nanque a Megandro nostro accurate fieri non dubito. Sed interim conticere nequeo Buceranos (Bernates puto) omni insidiarum genere, technis et machinis conatos esse primo Megandrum, deinde Erasmum 12 , postremo et me offi-||455v. tio et loco movere, Megandrum quidem, quod diceretur in proxima n[ostra]d synodo primae decreta elevasse, sic ut nihili librum, Germanice "ein hu[del]buch", vocasset 13 , Erasmum vero municipali alicui Bernensi ecclesiae praefic[ien]dum, propterea quod Cunzenus 14 publice coram senatu protestatus esse[t] se nolle Erasmi collegam in verbi ministerio agere, et ni ipse aman[da]retur, se iam missionem petere 15 Et cum istius relationis . causam qu[aere]retur, nullam iustam afferre potuit. Ad me vero ablegandum null[am] praetenderunt causam, nisi quod collegium, unde alimur, nimio sumptu g[ra]vetur. At deo sit gratia, technici illi homines nihil effecerunt. Nam plaerique cum ex minore tum maiore senatu fucum statim subo[do]rati sunt. Verum super hisce rebus plura, si dominus volet, coram tec[um] agam sub vindemiam.
Dominus Erasmus plurimam salutem tibi adscriber[e] iussit. Salutabis et tu vicissim nomine meo d. Theodorum atque ei haec communica.
Vale.
Datum Bernae, 21. augusti anno 1537.
Tuus Rhellicanus,
amicus et cliens.
[Adresse darunter:] Viro haud vulgari doctrina ac pietate praedito d. Heinrycho Bullingero, ecclesiae Tigurinae antistiti primario, amico suo ac patrono colendissimo. Z[ü]rich e .